Voeding en gezondheid

Hart- en vaatziekten

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen voeding en hart- en vaatziekten:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2023:

  1. Dagelijks 500 ml sinaasappelsap verlaagt causaal slecht cholesterol
  2. 30 gram volkoren granen verlagen hart- en vaatziekte
  3. Dagelijks 200 tot 700 mg calcium via voeding verlaagt een beroerte onder Aziaten
  4. Groene thee verlaagt mogelijk causaal hart- en vaatziekten
  5. Groene thee verlaagt causaal bloeddruk bij gezonde personen

2022:

  1. Dagelijks 20 gram olijfolie verlaagt hart- en vaatziekten
  2. Dagelijks 25-200 gram pinda’s verlagen mogelijk causaal triglyceridengehalte
  3. Brassica-groenten verlagen causaal totaal cholesterolgehalte
  4. Hoge vezelinname verlaagt causaal hart- en vaatziekten
  5. Dagelijks 500 mg flavonoïden via voeding verlaagt hart- en vaatziekte, suikerziekte en een hoge bloeddruk
  6. Vitamine D gehalte tussen 40 en 75 nmol/L verlaagt bloeddruk bij volwassenen
  7. Dagelijks 50 mg flavanonen via voeding verlaagt een beroerte
  8. Haver verlaagt mogelijk causaal hart- en vaatziekten

2021:

  1. Bessen verlagen hart- en vaatziekten
  2. HDL cholesterolgehalte tot 2.05 mmol/L verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
  3. Kalium verlaagt hart- en vaatziekten
  4. 4000 mg inositolsupplementen verlagen bloeddruk
  5. Dagelijks 50 mg anthocyaninen of 100 mg proanthocyanidinen via voeding verlagen coronaire hartziekte
  6. Uien verlagen causaal slecht cholesterol
  7. Groene bladgroenten verlagen hart- en vaatziekten
  8. Veel witvlees verlaagt doogaan aan alle oorzaken
  9. 0.1 tot 14 alcoholische dranken per week verlagen veneuze trombo-embolie
  10. Rijstzemelenolie verlaagt causaal cholesterol- en triglyceridengehalte bij volwassenen
  11. 175-350 gram vette vis per week voor hartpatiënten
  12. Soja verlaagt causaal bloeddruk bij volwassenen
  13. Dagelijks 1000 mg calciumsupplementen verhoogt hart- en vaatziekten onder postmenopauzale vrouwen
  14. Omega-3 vetzuren via voeding verlaagt recidief veneuze trombo embolie

2020:

  1. Dagelijks 0.5 tot 6 gram taurine-supplementen verlagen bloeddruk van patiënten met leverontregeling
  2. Dagelijks 1 mg heme-ijzer via voeding verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  3. Dagelijks 3 kopjes koffie of meer verhoogt causaal hart- en vaatziekten
  4. Plantaardige eiwitten verlagen doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. 2-3 porties vis per week verlagen coronaire hartziekte onder patiënten met suikerziekte type 2
  6. 1 gram natrium per dag verhoogt hart- en vaatziekten met 6%
  7. Een hoge visconsumptie verlaagt coronaire hartziekte
  8. Dietary intake of vitamin B6 and folate reduces stroke
  9. Vitamine C tekort verhoogt de bloeddruk
  10. Groene thee verlaagt bloeddruk bij mensen met een hoge bloeddruk
  11. Kalium-inname tot 3128 mg per dag verlaagt bloeddruk
  12. Tomaten verhogen goed cholesterolgehalte
  13. Calciumsupplementen verhogen hartinfarct
  14. Dagelijs 100 mg magnesium via voeding verlaagt een beroerte
  15. Ziekte van Alzheimer verhoogt een hersenbloeding
  16. Glutenallergie verhoogt boezemfibrilleren
  17. 100 gram vis per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Dagelijks 1 kopje thee verlaagt hart- en vaatziekten onder ouderen
  19. Lijnzaad verlaagt plasma Lp(a)-gehalte
  20. Quercetinesupplementen verlagen bloeddruk
  21. Hartfalen verhoogt dementie
  22. LDL cholesterol verhoogt hart- en vaatziekten
  23. Koolhydratenarme diëten verlagen hart- en vaatziekten

2019:

  1. Druiven verlagen slecht cholesterol
  2. <400 mg groene koffiebonen-extract supplementen verlagen de bloeddruk
  3. 150 mg/dag quercetine-supplementen verlagen LDL-cholesterol van mensen met obesitas
  4. Dagelijks 2 gram L-carnitine verlaagt bloeddruk van mensen met overgewicht
  5. Veel vitamine C via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  6. Anthocyaninen via voeding verlaagt hypertensie
  7. Cashewnoten verlagen de bloeddruk
  8. Coënzym Q10 supplementen verlagen ontstekingen in patiënten met coronaire hartziekte
  9. Kiwi verlaagt niet hart- en vaatziekten
  10. Transvetzuren verhogen hart- en vaatziekten
  11. Veel antioxidanten via voeding verlagen doodgaan aan hart- en vaatziekten
  12. Pinda’s gedurende 12 weken verhoogt goed cholesterol

2018:

  1. Vitamine E via voeding verlaagt een beroerte
  2. Middellangketenige verzadigde vetzuren verhogen sneller goed cholesterol
  3. Dagelijks 150 gram friet verhoogt suikerziekte type 2
  4. Walnoten verlagen slecht cholesterolgehalte
  5. Veel natrium via voeding verhoogt een beroerte
  6. EPA&DHA verlagen postoperatieve atriale fibrillatie na een bypass hartoperatie
  7. EPA&DHA verlagen postoperatieve atriale fibrillatie na een bypass hartoperatie
  8. Coronaire hartziekte en hartfalen verhogen dementie
  9. Olijfolie verhoogt sneller het HDL cholesterolgehalte dan andere plantaardige oliën
  10. 1 portie gevogelte per week verlaagt een beroerte onder vrouwen
  11. Resveratrol supplementen verlagen niet cholesterolgehalte
  12. Dagelijks 20 gram vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten

2017:

  1. Een dieet met weinig verzadigd vet verlaagt hart- en vaatziekten
  2. Dagelijks 500 mL rode bietensap verlaagt de bloeddruk
  3. Dagelijks 100 gram roodvlees, 50 gram bewerkt vlees en 250 mL suikergezoete frisdrank verhogen de bloeddruk
  4. 28 gram volle granen per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. Witvlees verlaagt een beroerte
  6. 8.7 gram oplosbare vezelsupplementen gedurende 7 dagen verlaagt de bloeddruk
  7. Een dieet met <10 En% verzadigd vet verlaagt cholesterolgehalte en bloeddruk bij kinderen
  8. Suikergezoete frisdrank, eieren en rood- en bewerkt vlees verhogen hart- en vaatzieken
  9. EPA en DHA supplementen verlagen hart- en vaatziekten
  10. Dagelijks 12 gram noten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  11. 1 tot 724 mg anthocyaninen per dag verbetert hartfunctie
  12. Wekelijks 30-180 gram chocolade verlaagt hart- en vaatziekten en suikerziekte
  13. Krachttraining verlaagt de bloeddruk
  14. Geen verband tussen choline of betaïne via voeding en hart- en vaatziekten
  15. Wekelijks 0.1-7 glazen alcoholische drank verlaagt hartfalen
  16. Dagelijks 100 mg flavonoïden via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  17. Kaliumsupplementen gedurende minimaal 4 weken verlagen de bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk
  18. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt bloeddruk
  19. Dagelijks 1 ei verhoogt hartfalen
  20. Minimaal 200 gram yoghurt per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  21. Het eten van sesamzaad verlaagt de bloeddruk
  22. Veel lycopeen via voeding verlaagt hart- en vaatziekten
  23. Overgewicht verhoogt hartritmestoornis
  24. Tomaten verlagen hart- en vaatziekten onder volwassenen
  25. Dagelijks veel peulvruchten verlaagt hart- en vaatziekten
  26. Tofu verlaagt coronaire hartzieke onder vrouwen en Aziaten
  27. Zoetstofgezoete frisdrank verhoogt het metabole syndroom
  28. Dagelijks 200 mg flavonoïden via voeding verlaagt all-cause mortaliteit

2016:

  1. Dagelijks 200 mg flavonoïden via voeding verlaagt all-cause mortaliteit
  2. Calciumsupplementen verlaagt het slechte cholesterol
  3. 39 gram hazelnoten per dag verlaagt het slechte cholesterolgehalte
  4. Dagelijks 15-20 gram noten verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  5. Dagelijks 240 ml granaatappelsap verlaagt de bloeddruk
  6. 1-3 gram gember per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  7. 1-2 glazen alcohol per dag verlaagt een beroerte
  8. 3500 mg kalium per dag via voeding verlaagt een beroerte
  9. Overgewicht verhoogt de bloeddruk
  10. Vitamine C verkort het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie ondergaan
  11. 2000 mg vitamine B3 per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  12. 3 glazen alcohol of meer per dag verhoogt een subarachnoïdale bloeding
  13. Vitamine B3 verhoogt het HDL-cholesterol
  14. Suikergezoete en zoetstofgezoete frisdrank verhogen hart- en haatziekten
  15. Genisteïnesupplementen verlagen hart- en vaatziekten onder postmenopauzale vrouwen met het metabole syndroom
  16. 45 gram amandelen per dag verlaagt het cholesterolgehalte
  17. Flavanolen uit cacao verlagen hart- en vaatziekten en suikerziekte type 2
  18. Dagelijks 3.5 gram beta-glucaan uit haver verlaagt hart- en vaatziekten
  19. Maximaal 4 kopjes koffie per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  20. Veel flavonoïden via voeding verlaagt een beroerte
  21. Het cholestolgehalte daalt sterker met statines + stanolen/sterolen dan statines alleen
  22. Dagelijks 2.5 gram plantensterolen en/of -stanolen gedurende minimaal 4 weken verlaagt de bloedwaarden van beta-caroteen en luteïne
  23. Bosbessen verlagen niet de bloeddruk
  24. 12 gram noten per dag verlaagt een beroerte
  25. Donkergroene bladgroenten verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  26. Dagelijks 40 gram kaas verlaagt hart- en vaatziekten en beroerte
  27. Gewichtsverlies gedurende 6-12 maanden verlaagt hart- en vaatziekten
  28. 500 mg quercetinesupplementen per dag gedurende 8 weken verlaagt de bloeddruk
  29. 300 mg magnesiumsupplementen per dag gedurende 1 maand verlaagt de bloeddruk
  30. Omega 3 vetzuren verkort het verblijf in het ziekenhuis van patiënten die een hartoperatie ondergaan
  31. Dagelijks 50 gram volkorengraanproducten verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  32. Veel groenten en fruit verlaagt de bloeddruk
  33. Een hoge DHA-bloedwaarde verlaagt een fatale hartziekte
  34. Rijstolie verlaagt het cholesterolgehalte
  35. Veel EPA en DHA via voeding verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
  36. Knoflooksupplementen verlagen de bloeddruk en het cholesterolgehalte
  37. Een lage botdichheid verhoogt aderverkalking bij ouderen
  38. Het slikken van 2.5 gram kalium per dag verlaagt niet de hartslag
  39. Soja of isoflavonen verlaagt niet het homocysteïnegehalte
  40. Een combinatie van omega-3 vetzuren, foliumzuur, vitamine B6 en B12 verlaagt het homocysteïnegehalte
  41. Dagelijks 125 gram melk verlaagt een beroerte
  42. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt maagkanker
  43. Dagelijks veel graanvezels verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten en kanker
  44. Het slikken van anthocyanen verlaagt niet de bloeddruk
  45. Overgewicht verhoogt een beroerte
  46. Veel luteïne via voeding verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  47. Dagelijks 100 mg magnesium via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten bij vrouwen
  48. Veel soja via voeding verlaagt mogelijk een beroerte
  49. Bessen verlagen hart- en vaatziekten
  50. Maximaal 25 gram verzadigd vet per dag verlaagt een beroerte onder mannen
  51. Een hoog DHA-bloedwaarde verlaagt de bloeddruk
  52. Chocolade verlaagt een ischemische hartziekte
  53. Coënzym Q10-supplementen verlaagt hart- en vaatziekten
  54. Dagelijks 136-300 gram avocado verlaagt LDL-cholesterol en triglyceridengehalte
  55. Vegetarisch dieet verlaagt hart- en vaatziekten en kanker
  56. Zuivelproducten verlaagt hart- en vaatziekten
  57. L-carnitine supplementen verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten

2015:

  1. Consumptie van hele lijnzaad gedurende minimaal 12 weken verlaagt de bloeddruk
  2. Knoflook verlaagt bloeddruk
  3. 1 portie noten per week verlaagt hart- en vaatziekten met 10%
  4. Veel volkorenproducen verlaagt een beroerte onder vrouwen
  5. Dagelijks 28.4 gram aardnoten verlaagt cholesterolgehalte
  6. Dagelijks 1-50 mg olijfolie verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  7. Dagelijks veel flavonoïden via voeding verlaagt coronaire hartziekten
  8. 14 glazen alcohol per week verlaagt hartfalen
  9. Noten verlagen sterfte door hart- en vaatziekten
  10. Vegetarisch dieet verlaagt het cholesterolgehalte
  11. Een hoog HDL-cholesterolgehalte verlaagt mogelijk vroegtijdig hart- en vaatziekten
  12. Sojaproducten verlagen het cholesterolgehalte
  13. Vitamine D-supplement verlaagt chronisch hartfalen
  14. Pistachenoten verlagen bloeddruk bij mensen zonder suikerziekte type 2
  15. Dagelijks 100 mg magnesium of 1 gram kalium via voeding verlaagt een beroerte onder vrouwen
  16. Dagelijks 250-400 gram druiven verlaagt de bloeddruk
  17. Dagelijks 800 gram groenten en fruit verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Beta glucanen gedurende 6 weken verlagen de bloeddruk
  19. Knoflooksupplementen verlagen de bloeddruk
  20. 22-536 mg vitamine E per dag verlaagt een hartinfarct
  21. Dagelijks 300 gram fruit of 400 gram groenten verlaagt coronaire hartziekte
  22. Een zinktekort leidt tot hartinfarct

2014:

  1. 1-5 porties groenten en fruit per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  2. Het eten van veel vis verlaagt mogelijk longkanker
  3. 5 mg foliumzuur per dag gedurende minimaal 4 weken verlaagt het homocysteïnegehalte van patiënten met een coronaire hartziekte
  4. 10 gram vezels per dag verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  5. 10 gram vezels per dag verlaagt totale mortaliteit
  6. Lycopeen verlaagt een beroerte onder mannen
  7. 100 gram roodvlees per dag verhoogt mogelijk de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten
  8. Een hoge suikerinname verhoogt de bloeddruk, het triglyceriden- en cholesterolgehalte
  9. Een hoge natriuminname verhoogt de kans op doodgaan aan hart- en vaatziekten
  10. Een verlaagd risico op mortaliteit tot 40 g alcohol per dag maar een verhoogd risico boven 40 g onder mannen
  11. Een voeding met veel kalium verlaagt een beroerte
  12. Olijfolie verlaagt een beroerte
  13. Een vegetarisch dieet verlaagt de bloeddruk
  14. Meer dan 2 gram EPA en DHA per dag verlaagt de bloeddruk
  15. Een hoog plasma homocysteïnegehalte verhoogt waarschijnlijk abdominale aorta aneurysma
  16. 300 mg cafeïne per dag verlaagt atriumfibrillatie
  17. 2000 mg vitamine B3 supplement verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Het eten van flavonoïden verlaagt hart- en vaatziekten
  19. Groene thee verlaagt de bloeddruk en het cholesterolgehalte
  20. Groene thee verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  21. 130 gram peulvruchten per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte

2013:

  1. Hoog HDL-cholesterolgehalte verhoogt een intracerebrale bloeding
  2. 162 gram peulvruchten per dag verlaagt de bloeddruk
  3. Bietensap verlaagt de (bovendruk) bloeddruk
  4. Een hoge vitamine D bloedwaarde verlaagt bloeddruk
  5. Een laag adiponectinegehalte verhoogt de bloeddruk
  6. Dagelijks 927 mg polyfenolen verlaagt de bloeddruk
  7. 5 gram zout of minder per dag verlaagt de bloeddruk
  8. 2.3-3.1 gram kalium per dag verlaagt de bloeddruk
  9. 41 gram (plantaardig) eiwit per dag verlaagt de bloeddruk 
  10. Een laag vet dieet verlaagt het cholesterolgehalte in premenopauzale vrouwen
  11. Knoflooksupplementen gedurende 2 maanden verlagen het cholesterolgehalte bij mensen met een hoog cholesterolgehalte
  12. Dagelijks 100 gram fructose of meer verhoogt zowel het triglyceriden- als het LDL-cholesterolgehalte
  13. Een kransslagader calcium score boven 10 verhoogt hart- en vaatziekten onder patiënten met suikerziekte type 2
  14. 3 tot 5 kopjes koffie per dag verlaagt non-linear hart- en vaatziekten
  15. Linolzuur via voeding verlaagt coronaire hartziekten
  16. Minimaal 200 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  17. 150 tot 400 mg magnesium per dag verlaagt hart- en vaatziekten
  18. Antioxidantensupplementen verlagen niet hart- en vaatziekten
  19. Coënzym Q10-supplementen verbeteren mogelijk congestief hartfalen
  20. Minimaal 1 keer per week vis verlaagt hartfalen
  21. Flavonoïden hebben mogelijk positief effect op hart- en vaatziekten
  22. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 
  23. Calcium via voeding verlaagt beroerte onder Aziaten
  24. 1 ei per dag verhoogt niet hart- en vaatziekten of beroerte
  25. Vezelinname via voeding verlaagt mogelijk een beroerte 

2012:

  1. Elke kg gewichtstoename verhoogt hart- en vaatziekten bij vrouwen met 5.7% en bij mannen met 3.1%
  2. Een lage GI voeding verlaagt het LDL-cholesterolgehalte
  3. Een voedingspatroon laag in verzadigd vet en omega-6 vetzuren biedt bescherming tegen hart- en vaatziekte en kanker
  4. Geen verband tussen plantensterolen en hart- en vaatziekten
  5. 400-800 mcg foliumzuur per dag verlaagt een beroerte
  6. Magnesium verlaagt de kans op een ischemische beroerte
  7. Foliumzuursupplementen verlagen mogelijk een beroerte
  8. Vitamine C-supplementen verlagen op korte termijn de bloeddruk
  9. Soja-isoflavonen verlagen de bloeddruk van mensen met een hoge bloeddruk
  10. Magnesiumsupplementen verlagen licht de bloeddruk
  11. 3 glazen alcohol of meer verhogen de bloeddruk bij mannen
  12. Visoliesupplementen verlagen de bloeddruk bij mensen met een hoge bloeddruk
  13. PUFA-supplementen bieden geen bescherming tegen hart- en vaatziekten
  14. Veel alfa-linoleenzuur via voeding verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  15. Viseten en niet visoliesupplementen beschermt tegen hart- en vaatziekten
  16. 2-4 keer per week vis verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  17. Het eten van vis verlaagt de kans op cerebrovasculaire ziekten
  18. Flavonoïden bieden bescherming tegen hart- en vaatziekten
  19. Een hoge GI-voeding verhoogt de kans op hart- en vaatziekten bij vrouwen met overgewicht

2011:

  1. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt dementie
  2. 200 microgram foliumzuur per dag verlaagt hart- en vaatziekte
  3. Groene thee verlaagt het slechte cholesterol
  4. 1 glas alcohol per dag verlaagt hart- en vaatziekten met 14-25%
  5. 25 mg lycopeen per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte met 10%
  6. 1.6 gram kalium verlaagt een beroerte
  7. 1 gram kalium per dag verlaagt beroerte met 11%

2010:

  1. PUFA verlaagt hart- en vaatziekten
  2. 25-375 mg soja-isoflavonen per dag verlaagt de bloeddruk met 1.92 mmHg
  3. Zinksupplementen verhogen de kans op hart- en vaatziekten 
  4. Calciumsupplementen verhogen een hartinfarct

2009:

  1. Het eten van amandelen verlaagt mogelijk het cholesterolgehalte
  2. Verzadigd vet vervangen door meervoudig onverzadigd vet verlaagt hart- en vaatziekten
  3. 3.25 gram EPA en DHA verlaagt het triglyceridengehalte in hyperlipidemische patiënten

2008:

  1. Het eten van flavonoïden verlaagt de bloeddruk en het LDL-cholesterolgehalte
  2. 500 mg vitamine C per dag verlaagt het cholesterolgehalte bij mensen met hoog cholesterolgehalte
  3. 600-900 mg knoflooksupplementen per dag verlaagt de bloeddruk

2006:

  1. Volkoren graanproducten verlagen hart- en vaatziekten

2005:

  1. Soja-eiwit verlaagt het cholesterolgehalte

2002:

  1. 240 mg magnesiumsupplementen per dag verlaagt de bovendruk

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Hart- en vaatziekten is de verzamelnaam voor aandoeningen aan het hart- en vaatstelsel, zoals ischemische aanvallen (TIA), hartinfarcten, beroertes, en vaatlijden van de grote vaten, zoals etalagebenen. Hart- en vaatziekten zijn momenteel doodsoorzaak nummer 1 binnen de westerse wereld.

De belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten zijn:

  • Hoge bloeddruk
  • Hoog cholesterolgehalte
  • Overgewicht
  • Aderverkalking
  • Suikerziekte type 2
  • Hoog homocysteïnegehalte

Vuistregels:

  • Aantal % cholesterol verlaging = aantal % risico verlaging op hart- en vaatziekten.
  • Per kg gewichtsverlies = 1 mmHg bovendruk verlaging. Dus van 130 naar 120 mmHg als bovendruk wilt in de praktijk zeggen 10 kg gewichtsverlies. Uit voedingskundig oogpunt is het verstandig niet meer dan 0.5-1 kg gewicht per week te verliezen.
  • Elke gram zout boven de 6 gram zout per dag doet de bloeddruk met 1 mmHg stijgen.

Dagelijkse inname van 1-3 gram plantensterolen of -stanolen verlaagt de opname van het  LDL-cholesterol met 5-15%. Echter, het vermijden van cholesterol uit voeding is niet de oplossing voor het hoge cholesterolgehalte. De oplossing is, kies voor producten met maximaal 30 En% vet en maximaal 7 En% verzadigd vet.  

Het is heel moeilijk om via voeding alleen het cholesterol met 15% te verlagen.

Een cholesterolverlagend dieet ziet als volgt uit:

  • Producten met maximaal 30 En% vet
  • Producten met maximaal 7 En% verzadigd vet
  • Producten met maximaal 15 En% eiwit
  • Maximaal 200 gram cholesterol per dag
  • Producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal

Bij hart- en vaatziekten spelen erfelijkheid ook een rol. De erfelijke vorm van hart- en vaatziekten zijn: 

  • Hypertrofische cardiomyopathie (=een hartspierziekte waarbij de hartspier verdikt is)
  • Dilaterende cardiomyopathie (=een hartspierziekte waarbij de hartspier verwijd is)
  • Lange QT-syndroom
  • Catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT)
  • Brugadasyndroom
  • Aritmogene rechter ventrikel dysplasie (ARVD)
  • Familiaire hypercholesterolemie (FH)

Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij mannen en vrouwen zijn niet hetzelfde.
Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij mannen zijn druk op de borst, zweten en uitstralende pijn naar armen en de kaak.

Symptomen die kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen zijn:

  • Hartkloppingen (hartbonzen)
  • Plotselinge duizeligheid, een gevoel van zwakte
  • Slapeloosheid
  • Een onaangenaam gevoel in de maagstreek, eventueel met misselijkheid
  • Ineens ernstige vermoeidheid
  • Kortademigheid
  • Branderig gevoel onder het borstbeen
  • Onaangenaam klemmend of drukkend gevoel in de borststreek
  • Onaangenaam gevoel of pijn tussen de schouderbladen, pijn in de nek

Voedingsadviezen bij hart- en vaatziekte:

  • Kies voor producten met maximaal 30-35 En% vet, voor producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, voor producten met maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal, voor producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal en voor vissen die minimaal 1000 mg EPA en DHA per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:

    Maximaal 35 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
     
  • Stop met roken want roken veroorzaakt aderverkalking.
  • Streef naar een gezond gewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25. BMI is gewicht gedeeld door lengte in kwadraat oftewel gewicht (kg)/lengte2 (m).
  • Minimaal 60-90 minuten per dag besteden aan lichaamsbeweging of minimaal 10.000 stappen per dag.
  • Eet minimaal 2 keer per week vette vis. Vette vissen zijn makreel, haring, sardines, paling, bokking, ansjovis en zalm.
  • Eet 250 mg omega-3 vetzuren per dag. Omega-3 vetzuren zijn alfa-linoleenzuur, EPA en DHA.
  • Eet 300 gram groente en 5 stuks fruit per dag oftewel 30 gram voedingsvezels per dag. 10-30 gram vezel per dag verlaagt namelijk het slechte LDL-cholesterolgehalte.
    30 gram vezels per dag komt overeen met een dagelijkse voeding van minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
  • Eet veel volkorenproducten (bruinbrood, zilvervliesrijst en havermout) en peulvruchten.
  • Beperk  tot 2 glazen alcohol voor mannen en 1 glas voor vrouwen per dag.
  • Eet niet meer dan 6 gram zout per dag dat overeen komt met 2400 mg natrium.
  • Eet niet meer dan 200 gram cholesterol per dag bij een verhoogd LDL-cholesterol.
  • Eet niet meer dan 19 gram verzadigd vet per dag bij 2500 kcal en 15 gram verzadigd vet per dag bij 2000 kcal. De Gezondheidsraad adviseert 2000 kcal per dag voor vrouwen en 2500 kcal voor mannen aan.
  • 500 microgram foliumzuur per dag bij een hoog homocysteïnegehalte. Raadpleeg hiervoor eerst uw huisarts!
  • Slik geen antioxidantensupplementen. Ze doen meer kwaad dan goed!
  • Raadpleeg eerst uw huisarts of een diëtist bij het slikken van voedingssupplementen!
     
Streefwaarden voor een gezond hart:
MetingenStreefwaarden
Totaal cholesterol< 4.5 mmol/l
HDL-cholesterol voor mannen> 0.9 mmol/l
HDL-cholesterol voor vrouwen> 1.1 mmol/l
LDL-cholesterol< 2.5 mmol/l
Triglyceriden (bloedvetten)< 2.5 mmol/l
Nuchter bloedsuikergehalte< 6 mmol/l
HbA1c< 7%
Homocysteïne< 12 micromol/l
Bloeddruk120/80 mmHg.
120 is bovendruk/systolische bloeddruk & 
80 is onderdruk/diastolische bloeddruk
Bloeddruk bij mensen boven 60  jaar140/90 mmHg
Leefstijlmaatregelen voor de behandeling en preventie van een hoge bloeddruk
LeefstijlveranderingAanbevelingDaling van systolische bloeddruk (bovendruk)
GewichtsverliesEen gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25 kg/m25-20 mmHg
ZoutverminderingMaximaal 6 gram zout per dag oftewel 2400 mg natrium per dag2-8 mmHg
Kaliuminname Per 0.6 gram verhoging1 mmHg
Lichamelijke activiteit30-60 minuten per dag4-9 mmHg
AlcoholgebruikMaximaal 2 glazen voor mannen & 1 glas voor vrouw2-4 mmHg
DASH-voedingspatroonVoedingspatroon rijk aan groente, fruit, magere zuivelproducten en vetarme producten8-14 mmHg
Deze tabel laat zien dat de beste manier om een hoge bloeddruk te voorkomen is het handhaven van een gezond gewicht.


Verschillende risicofactoren van hart- en vaatziekten:

Sportvoeding

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar de relatie tussen sporten en het voorkomen van ziektes:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2021:

  1. Stoeloefeningen zorgen voor krachtbehoud bij ouderen
  2. Argininesupplementen als L-arginine verhogen maximale zuurstofopname bij gezonde personen
  3. Wei-eiwitsupplementen verhogen spiermassa bij volwassenen
  4. Zure kers supplementen verbeteren herstel na zware inspanning
  5. 3 keer per week 30-60 minuten aërobe training met een matige intensiteit verlaagt causaal buikvet

2020:

  1. Geen verschil tusssen krachttraining met hoge belasting en lage belasting op botmineraaldichtheid
  2. 1.5-2 gram arginine per dag gedurende 4-7 weken verhogen sportprestaties
  3. Licht intensieve lichamelijke activiteit verlaagt doodgaan aan kanker
  4. Eiwittensupplementen verhogen vetvrije massa bij ouderen
  5. Whole body vibration training verhoogt botdichtheid bij postmenopauzale vrouwen

2019:

  1. Krachttraining verlaagt cholesterolgehalte
  2. Creatinesupplementen leiden niet tot nierschade
  3. Lichamelijke oefeningen verbeteren kwaliteit van leven van nierpatiënten
  4. 3 mg creatine/kg/dag gedurende 14 dagen bevordert anaërobe prestaties van voetballers
  5. Lichamelijke activiteiten verlagen longkanker onder rokers

2018:

  1. 1 tot 6 gram taurinesupplementen per dag verbeteren het uithoudingsvermogen

2017:

  1. Veel lichamelijke activiteiten verlaagt borstkanker onder postmenopauzale vrouwen met een BMI tot 30
  2. Dagelijks 688 mg polyfenolen gedurende minimaal 7 dagen verbetert de sportprestatie
  3. Lopen verlaagt dementie onder ouderen

2016:

  1. Lichamelijke activiteit verlaagt maagkanker onder mannen en Aziaten
  2. Regelmatige lichamelijke activiteiten verlaagt ziekte van Alzheimer
  3. Lichamelijke activiteiten + gewichtsverlies leiden tot minder ontstekingen in het lichaam
  4. Creatinesupplementen verbetert de krachtprestatie geleverd door de bovenste ledematen
  5. Veel lichamelijke activiteiten verlaagt galstenen
  6. Weinig lichamelijke activiteiten verhoogt mogelijk astma bij kinderen
  7. Lichamelijke acitviteiten verlagen ontstekingen in het lichaam

2013:

  1. Lycopeensupplementen verlichten mogelijk de oxidatieve stress
  2. 500-2000 mg vitamine C verlaagt mogelijk inspanningsastma
  3. 200 mg vitamine C per dag verlaagt de kans op een verkoudheid bij sporters

2012:

  1. Een hoog lichamelijk activiteitsniveau verlaagt mogelijk astma
  2. 200-1000 mg vitamine C per dag verlaagt de oxidatieve stress
  3. Beter opgezette studies naar de werking van sportproducten zijn nodig
  4. Het effect van energiedranken op kwaliteit van leven en welzijn is dubbelzinnig

XXXXXXXXXXXXX

Sporters die gezond en gevarieerd eten, hebben geen vitamine- en mineralensupplementen nodig. Vitamine- en mineralensupplementen kunnen de sportprestaties niet direct verhogen. Ze kunnen wel de herstelperiode tussen de trainingen door verkorten.

Wanneer u toch voedingssupplementen slikt, dan is het goed om te weten, dat:

  • De werking afhankelijk is van de dosering én de duur.
  • De opname nooit 100% is. Zo is de opname van L-carnitinesupplement 15-20%. Dat wil zeggen wanneer u 300 mg L-carnitine slikt, dan heeft het lichaam slechts 45-60 mg opgenomen. De fabrikant is niet wettelijk verplicht te vermelden hoeveel van een voedingssupplement uiteindelijk in het lichaam wordt opgenomen.
  • Voedingssupplementen niet altijd dopingvrij zijn.
  • Vitamines en mineralen de sportprestaties niet direct maar indirect verhogen. Het slikken van vitamines en mineralen kunnen namelijk de herstelperiode verkorten.
  • De werking is pás echt wanneer een positieve conclusie gevonden is in een overzichtsartikel van gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde, dubbelblinde humane studies of wanneer de claim goedgekeurd is door de EFSA.
  • NOC*NSF de werking van een aantal voedingsupplementen goedgekeurd heeft.

Slik tijdens het sporten geen supplementen. Ze beïnvloeden namelijk de sportprestaties nadelig.

Het is wetenschappelijk bewezen dat water, suiker, creatine en cafeïne-inname tijdens het sporten de sportprestaties verhogen.

Voeding met minder dan 55 En% koolhydraten en/of minder 20 En% vet heeft nadelige invloed op de sportprestaties.

Bij een koolhydraatarme voeding (<5 gram  koolhydraten per kg lichaamsgewicht) kan het 2-3 dagen duren voordat het glycogeenvoorraad ná het sporten weer op het oude niveau is.

Opbouw van het glycogeen- en creatinevoorraad:
Tijdens het sporten halen sporters voornamelijk energie uit koolhydraten die als glycogeen in het lichaam worden opgeslagen. Voor de sporttak die in zeer korte tijd heel veel energie nodig heeft, is creatine ook een belangrijke energieleverancier. Daarom wordt aangeraden kort een wedstrijd het glycogeen- en creatinevoorraad op te bouwen.

Sinds 2016 gelden de volgende richtlijnen:

  1. Bij het sporten langer dan 90 minuten moeten sporters 10-12 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag tot zich nemen gedurende 36-48 uur voor de wedstrijd.
  2. Bij het sporten korter dan 90 minuten moeten sporters 7-12 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag tot zich nemen gedurende 24 uur voor de wedstrijd.

Het aanleggen van het creatinevoorraad in het lichaam gebeurt in 2 fasen: de ladings- en onderhoudsfase. Creatine kan het best worden ingenomen met koolhydraten. De 2 manieren om het creatinevoorraad aan te leggen zijn:

  1. 0.3 gram creatine per kg lichaamsgewicht per dag (5-7 gram creatine per keer met een interval van 3-4 uur) en dat 3-7 dagen lang. Daarna 3-5 gram creatine per dag voor 4-10 weken lang.
  2. 2-3 gram creatine per dag en dat 30 dagen lang.

De glycogeenresynthese (het weer aanvullen van het glycogeenvoorraad na het sporten) verloopt het snelste binnen 30-60 minuten na het sporten. De snelheid van de glycogeenresynthese bereikt haar maximum bij 0.8 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per uur.

Tijdens 24-48 uur na het sporten vindt de spier- en botopbouw plaats.

Het is een misvatting dat isotone sportdrank sneller wordt opgenomen dan hypotone sportdrank. Het suikergehalte en het type suiker blijken van essentiële betekenis te zijn.

Rehydratiedranken dienen een osmolaliteit van beneden 500 mOsm/l te hebben, bij voorkeur beneden 300 en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Rehydratie is het aanvullen van vocht tijdens een fysieke inspanning.

Isotone sportdrank heeft een osmolaliteit van rond 300 mOsm/l en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Tijdens het sporten wordt de voorkeur gegeven aan isotone sportdrank en wordt hypertone sportdrank (>80 gram suiker per liter) afgeraden. De osmolaliteit van ons bloed is ongeveer 275-300 mOsm/l.

Sportdranken met 40-80 gram koolhydraten en 280-660 mg natrium per liter wordt het snelst in het lichaam opgenomen. Dit is de ideale isotone sportdrank. Sportdrank is aan te raden bij het matige sporten langer dan 60-90 minuten.

Een sportdrank oftewel dorstlesser bevat 40-80 gram suiker per liter. Een sportenergiedrank bevat meer dan 80 gram suiker per liter. Het bevat naast suiker ook vaak cafeïne, taurine en koolzuurgas.

Er wordt internationaal aanbevolen om tijdens het sporten per 15 minuten 250 ml vocht (oftewel 1000 ml vocht per uur) in te nemen om zo uitdroging te voorkomen, maar ook om de sportprestaties op peil te kunnen houden. Verder is het een wetenschappelijk feit dat het lichaam maximaal 60 gram koolhydraten per uur kan afbreken om daaruit energie voor het sporten te halen.

Wanneer u zich tijdens het sporten energiek voelt, betekent dat u genoeg koolhydraten hebt gegeten.

Het beste is om tussen de 2 en 4 uur voor het sporten te eten.

Pap in de benen duidt op uitputting van het glycogeen.

De dagelijkse eiwitbehoefte van een sporter kan als volgt berekend worden:
Dagelijkse eiwitbehoefte = vetvrije massa (VVM) x 2.75.

De ruststofwisseling (RMR) van een sporter kan als volgt berekend worden:
RMR (Kcal/d) = (11.797 x gewicht in kg) + (6.487 x lengte in cm) - (5.180 x leeftijd) + (186.017 x geslacht (man = 1, vrouw = 0)) - 139.444.

De veel voorkomende nutriëntentekorten onder sporters zijn calcium-, vitamine D- en ijzer-tekort (vaak onder vrouwelijke sporters).

Hoe ziet de energieverdeling tijdens het sporten eruit?




Voedingsadviezen bij het sporten:

  • De laatste maaltijd moet 2-4 uur voor het sporten genuttigd zijn.
  • Professionele sporters worden aangeraden te kiezen voor producten met 60-70 En% (minimaal 55 En%) koolhydraten, voor producten met 20-30 En% vet en voor producten met 15-25 En% eiwit oftewel een dagelijkse voeding met:

    15-25 En% eiwit, 20-30 En% vet, maximaal 10 En% verzadigd vet, maximaal 0.5 gram natrium per 100 gram (100 ml), minimaal 25 En% eenvoudige suikers, minimaal 1.3 gram vezels per 100 kcal en 60-70 En% (minimaal 55 En%) koolhydraten.
     
  • Slik voedingssupplementen alleen onder deskundige begeleiding!
  • 0.5 mg vitamine B1 per 1000 kcal.
  • 0.6 mg vitamine B2 per 1000 kcal.
  • 0.02 milligram vitamine B6 per gram geconsumeerd eiwit.
  • De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 6 mg magnesium per kg lichaamsgewicht.
  • De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 5-7 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht per dag en 8-10 gram koolhyrdaten per kg lichaamsgewicht tijdens de tapering-off periode.
  • De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwitten voor sporters is 1.2-1.8 gram per kg lichaamsgewicht en voor krachtsporters is dat 1.5 gram per kg lichaamsgewicht tijdens de onderhoudsfase en 2.0 gram per kg lichaamsgewicht tijdens de opbouwfase.
  • De ruststofwisseling kan berekend worden met de volgende formule:
    Ruststofwisseling (kcal/d) = (11.797 x gewicht in kg) + (6.487 x lengte in cm) – (5.180 x leeftijd) + (186.017 x geslacht) – 139.444.
    Bij geslacht moet bij mannen een 1 worden ingevuld en bij vrouwen een 0.

Voor het sporten:

  • Drink de laatste 2 uur voor de wedstrijd 500-1000 ml vocht.
  • 5-30 minuten vóór het sporten 50 gram koolhydraten innemen.
  • Neem 10 gram eiwit vlak voor het sporten in want het bevordert de herstel van  de spierschade.
  • Drink de laatste 3-5 minuten voor de inspanning 150-300 ml water of dorstlesser. Dit heet prehydratie.

Tijdens het sporten:

  • Neem tijdens het sporten niet meer dan 35 gram fructose per liter want fructose wordt langzaam opgenomen en geven daarom maag- en darmklachten.
  • Drink tijdens het sporten 125-250 ml vocht per kwartier.
  • Kies tijdens het sporten voor een sportdrank met een osmolaliteit rond 300 of beneden 500 mOsm/l.
  • Vermijd tijdens het sporten hypertone sportdranken.
  • Drink tijdens het sporten water, isotone of hypotone sportdranken. Isotone sportdrank heeft een osmolaliteit van rond 300 mOsm/l en een suikergehalte van 40-80 gram per liter. Hypotone sportdranken heeft een suikergehalte van minder dan 40 gram per liter.
  • De optimale sportdrank tijdens het sporten is een sportdrank met 6 g suiker per 100 ml.
  • Drink tijdens het sporten geen koffie want koffie werkt vochtdrijvend waardoor u vaker naar de WC moet en daarmee veel vocht verliest.

Na het sporten:

  • Na het sporten zijn er 2 manieren om het glycogeenvoorraad weer aan te vullen:
    1. De eerste mannier is: neem direct (bínnen 30 minuten) na het sporten 1.2 gram koolhydraten (bij voorkeur snel opneembare suikers, zoals glucose) per kg lichaamsgewicht in. Herhaal dit om het uur gedurende 4-6 uur.
    2. De twee manier is: 0.8 gram koolhydraten per kg lichaamsgewicht + 0.4 gram eiwit of aminozuren per kg lichaamsgewicht per uur. Herhaal dit om het uur gedurende 4-6 uur.
  • Het is aan te raden om na de inspanning 1.5 keer  de hoeveelheid water die tijdens de inspanning verloren is gegaan aan te vullen.
  • Weeg u voor en na het sporten. Bedraagt uw gewichtsverlies meer dan 1 kg dan hebt u tijdens het sporten te weinig gedronken. Iedere kg gewichtsverlies na het sporten staat gelijk aan 1 liter water. Vochtverlies en -aanvulling is per sporttak verschillend. Raadpleeg hiervoor een sportdiëtist!
  • Neem 10 gram eiwit bínnen 30 minuten na een intensieve krachttraining in want het bevordert de herstel van  de spierschade.

Handige websites voor topspporters:

Chronische ziekten

Hieronder vindt u wetenschappelijke onderzoeken (overzichtsartikelen) naar chronische ziekten:
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patiënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

2023:

  1. Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson
  2. Peulvruchten verlagen mogelijk een beroerte

2022:

  1. Tomaten verlagen causaal tumornecrosefactor-alfa gehalte bij volwassenen
  2. Dagelijks 400 mg vitamine C supplementen verbetert longfunctie van COPD patiënten
  3. Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis
  4. Veel zuiveleiwitten via voeding verlaagt mogelijk nierstenen
  5. Een hoge vitamine A en B inname via voeding verlagen glaucoom
  6. Veel antioxidanten via voeding verlaagt ziekte van Parkinson

2021:

  1. Dagelijks 0.8-10 mg foliumzuursupplementen verlagen CRP gehalte
  2. Vitamine D tekort verhoogt acné
  3. Seleniumsupplementen verlagen hs-CRP gehalte onder patiënten met stofwisselingsziekte
  4. Patiënten met knieartrose hebben baat bij vitamine D supplementen
  5. Carotenoïdensupplementen verlagen ontstekingen
  6. Coënzym Q10 supplementen verlagen oxidatieve stress
  7. Een laag zink- en ijzergehalte verhogen MS
  8. Hoog homocysteïne-gehalte verhoogt perifere neuropathie
  9. Intraveneuze NAC-suppletie verlaagt serum creatininegehalte
  10. Probiotica supplementen verlagen hart- en vaatziekten bij nierpatiënten
  11. Gember verlaagt causaal oxidatieve stress
  12. Albuminegehalte van COPD-patiënten is lager dan van niet COPD-patiënten
  13. Melatonine supplementen verbeteren slaapkwaliteit van volwassenen met slaapstoornis

2020:

  1. Dagelijks 0.5 tot 6 gram taurine-supplementen verlagen bloeddruk van patiënten met leverontregeling
  2. Sojaproducten verlagen causaal het CRP-gehalte
  3. 0.5 portie vis per week verlaagt MS
  4. Een hoger serum seleniumgehalte en een lager serum zinkgehalte verhogen vitiligo
  5. Ernstige vitamine D-tekort verhoogt doodgaan onder patiënten met bloedvergiftiging
  6. Een hoog homocysteïnegehalte verhoogt MS
  7. 300 mg anthocyaninen per dag verlaagt ontstekingen
  8. Granaatappel verlaagt ontstekingen bij volwassenen
  9. Hepatitis B-virus infectie verhoogt chronische nierziekte
  10. Lood verhoogt ALS
  11. Vlees verhoogt niet astma bij kinderen

2019:

  1. Vitamine B12, D en E verlagen eczeem
  2. Een hoog zinkgehalte in de hersenvocht verlaagt ziekte van Parkinson
  3. Omega-3 vetzuren verlagen CRP-gehalte van nierpatiënten met hemodialyse
  4. Een laag selenium- en zinkgehalte verhogen reumatoïde artritis
  5. 60-500 mg coënzym Q10 supplementen per dag verlagen ontstekingen
  6. Eieren geven geen ontstekingen in het lichaam
  7. Magnesiumtekort verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten onder patiënten met chronische nierziekte
  8. Vitamine D verlaagt cholesterolgehalte van mensen met chronische nierziekte
  9. Visconsumptie verbetert longfunctie van rokers
  10. Lichamelijke oefeningen verbeteren kwaliteit van leven van nierpatiënten
  11. 200 gram fruit per dag verlaagt galstenen
  12. Minimaal 12 weken L-carnitine supplementen verlaagt ontstekingen
  13. Plasma creatininegehalte voorspelt mogelijk ALS
  14. 10-40 gram vezels per dag verlagen divertikelziekte
  15. Magnesiumtekort verhoogt ADHD
  16. Een hoog vitamine D-gehalte voor de geboorte verlaagt ADHD
  17. Dagelijks 3 kopjes koffie verlaagt doodgaan aan alle oorzaken
  18. Vis verlaagt ziekte van Crohn
  19. Vitamine D-tekort verhoogt de ziekte van Parkinson

2018:

  1. Nierpatiënten hebben baat bij een dieet met 5.5 En% eiwit
  2. Roodvlees, zeevruchten, fructose en alcohol verhogen jicht
  3. Patiënten met gordelroos hebben baat bij het slikken van vitamine B12
  4. Dagelijks 320-1500 mg magnesiumsupplementen verlaagt CRP-gehalte
  5. Koffie verlaagt het leptine-gehalte
  6. Veel groenten en fruit versterken het immuunsysteem
  7. Glucosamine-supplementen verlichten pijn bij mensen met knie-osteoarthritis
  8. Veel vlees en alcohol verhogen leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
  9. Veel koffie verlaagt het C-reactieve proteïne
  10. Melk verhoogt acné
  11. Visconsumptie vanaf 6-9 maanden na de geboorte verlaagt astma bij kinderen
  12. Een hoog serum urinezuurgehalte verlaagt ALS
  13. Coënzym Q10-supplementen verlagen het triglyceridengehalte van patiënten met stofwisselingsziekten
  14. Een zink-tekort verhoogt auto-immuunziekte

2017:

  1. Cranberry verlaagt mogelijk urineweginfectie bij vrouwen
  2. Veel thee verlaagt colitis ulcerosa
  3. Kinderen en adolescenten met ADHD hebben een tekort aan n-3 PUFA vetzuren
  4. Resveratrolsupplementen gedurende minimaal 3 maanden verlagen welvaartziekten
  5. 500 mg quercetine per dag verlaagt het CRP-gehalte
  6. Astma verhoogt doodgaan aan hart- en vaatziekten onder vrouwen
  7. IJzersupplementen verminderen vermoeidheid bij patiënten met een ijzer-tehort maar zonder bloedarmoede
  8. Tafelsuiker verhoogt mogelijk de ziekte van Crohn
  9. D\agelijks 1-2 gram L-carnitine verlaagt ontstekingen in het lichaam
  10. Een laag zinkgehalte verhoogt de ziekte van Parkinson
  11. Mensen met schizofrenie hebben een laag foliumzuurgehalte
  12. Coënzym Q10-supplementen verlagen mogelijk ontstekingen
  13. EPA en DHA-supplementen verlichten pijn bij reumatoïde artritis
  14. Vitamine D-gehalte ≥75 nmol/L verlaagt allergische rhinitis onder mannen
  15. Astma verhoogt longkanker

2016:

  1. Het slikken van omega-3 vetzuren verlaagt chronische pijn
  2. Dagelijks 10 gram alcohol verlaagt galstenen
  3. Mensen met atopisch eczeem hebben baat bij vitamine D-supplementen
  4. Vitamine D-tekort verhoogt COPD
  5. 10 gram tafelsuiker per dag verhoogt colitis ulcerosa
  6. Dagelijks 60 gram fructose of meer verhoogt jicht
  7. Dagelijks rijst eten verhoogt chronische ziekten onder vrouwen
  8. Een hoog leptinegehalte verhoogt astma
  9. Eet vis gedurende de kinderjaren tegen allergische rhinitis en eczeem
  10. 30 gram lijnzaad per dag gedurende 12 weken verlaagt ontstekingen in obese mensen
  11. Probiotica verlaagt luchtweginfecties bij kinderen
  12. Vegetarisch dieet verlaagt ontstekingen in het lichaam
  13. Lichamelijke activiteiten + gewichtsverlies leiden tot minder ontstekingen in het lichaam
  14. Een hoog ijzergehalte in het bloed verhoogt de ziekte van Parkinson
  15. Kinderen met ADHD moeten meer omega-3 vetzuren binnenkrijgen
  16. Mensen met allergische rhinitis hebben baat bij het slikken van probiotica
  17. Veel lichamelijke activiteiten verlaagt galstenen
  18. Alcohol verlaagt mogelijk ALS
  19. West-Europeanen met psoriasis hebben een hoog urinezuurgehalte
  20. Dagelijks 0.2-1.2 gram flavonoïdensupplementen verlaagt de bovenste luchtweginfecties
  21. Vet verhoogt niet colitis ulcerosa
  22. Vitamine D-bloedwaarde lager dan <50 nmol/L verhoogt mogelijk late leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
  23. Weinig lichamelijke activiteiten verhoogt mogelijk astma bij kinderen
  24. Obesitas (BMI>30) verhoogt seronegatieve reuma onder vrouwen
  25. Lichamelijke acitviteiten verlagen ontstekingen in het lichaam
  26. Foliumzuursupplementen verlagen dikke darmkanker onder mensen met een ontstekingsdarmziekte
  27. Granaatappelsap verlaagt niet ontstekingen in het lichaam
  28. Een mengsel van pre- en probiotica verlaagt atopische dermatitis vanaf 1 jaar
  29. Vitamine D-supplementen verbetert atopische dermatitis
  30. 2 kopjes koffie per dag verlaagt levercirrose
  31. Een lage serum vitamine D-bloedwaarde verhoogt reuma

2015:

  1. 1200 mg NAC per dag verkomt een longaanval bij CODP-patiënten
  2. Een zinktekort leidt mogelijk tot ADHD
  3. Dagelijks 1-50 mg olijfolie verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  4. Veel vezels via voeding verlaagt colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn
  5. Dagelijks 400 ml koffie verlaagt depressie
  6. Een laag magnesiumgehalte verhoogt mogelijk depressie
  7. 0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken verlagen depressie onder vrouwen
  8. Vis verlaagt depressie
  9. Dagelijks 10 mg ijzer via voeding verhoogt de ziekte van Parkinson onder Europeanen

2014:

  1. Bier verlaagt de ziekte van Parkinson onder mannen

2013:

  1. Seleniumsupplementen verlagen mortaliteit onder patiënten met sepsis
  2. 500 mg vitamine C per dag voorkomt complex regionaal pijn syndroom na een zware operatie of letsel
  3. 200 mg vitamine C per dag verkort de duur van een verkoudheid
  4. 500-2000 mg vitamine C verlaagt mogelijk inspanningsastma
  5. Geen bewijs voor tyrosinesupplementen in standaard behandeling van fenylketonurie
  6. Probiotica-gebruik tot 3 maanden verlaagt de kans op verkoudheid
  7. Propionyl-L-carnitine verbetert de loopafstand van patiënten met etalagebeen
  8. Meer onderzoek nodig naar MS en vitamine D
  9. Het eten van carotenoïden verlaagt ALS
  10. Alcohol verlaagt mogelijk ACPA-positieve reuma

2012:

  1. Omega 3 vetzuren verlagen het gebruik van NSAID bij reumapatiënten
  2. Een laag GI-dieet werkt positief op de gezondheid
  3. ADHD-patiënten hebben mogelijk baat bij omega-3 en omega-6 vetzuren
  4. Groenten en fruit verlagen de kans op chronische ziekten
  5. Een scheve n6:n3 ratio verhoogt de kans op chronische ziekten
  6. Luteïne en zeaxanthine via voeding verlagen gevorderde AMD
  7. Een laag GI-dieet nog geen onderdeel van een voedingstherapie bij cystische fibrose
  8. Een hoog lichamelijk activiteitsniveau verlaagt mogelijk astma

2011:

  1. Groenten en fruit verlagen inflammatoire darmziekte

2010:

  1. Leverpatiënten moeten geen antioxidanten-supplementen slikken!

XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Chronische ziekten zijn ziekten veroorzaakt door ontstekingen in het lichaam. Ontstekingen ontstaan door toedoen van vrije radicalen of eicosanoïden, welke geproduceerd uit het vetzuur arachidonzuur. Eicosanoïden die geproduceerd zijn uit het visvetzuur EPA zijn daarentegen ontstekingsremmend. Arachidonzuur zit in vlees, eieren, zuivel en vis. De EFSA heeft echter nog geen richtlijn voor de arachidonzuurinname vastgesteld.

Vrije radicalen ontstaan door het inhaleren van sigarettenrook, door ziekten, door het sporten, door smog, door fijne stofdeeltjes, door vetrijke producten en door uitlaatgassen. Vrije radicalen kunnen onschadelijk worden gemaakt door antioxidanten. Wanneer in het lichaam meer vrije radicalen dan antioxidanten zijn, is er sprake van oxidatieve stress.
Echter, wetenschappelijke studies laten zien dat het slikken van antioxidanten meer kwaad dan goed doet. Daarom adviseren voedingsdeskundigen om antioxidanten niet uit supplementen maar uit voeding te halen. Antioxidanten zitten in groenten, fruit en noten.

Wetenschappelijke studies lieten zien dat een n3:n6 verhouding van 1 staat op 5 of lager mogelijk chronische ziekten voorkomt. Echter, de EFSA heeft nog geen specifieke n3:n6 verhouding vastgelegd. Dat wil zeggen, de EFSA acht het nog niet wetenschappelijk bewezen dat een n3:n6 verhouding van 1 staat op 5 of lager chronische ziekten voorkomt.

Chronische ziekten zijn:

  • Auto-immuunziekten (MS)
  • Epilepsie
  • Gewrichtsaandoeningen (reuma, atrose en jicht).  
  • Hart- en vaatziekten
  • Kanker
  • Longaandoeningen (astma en COPD)
  • Nierziekten
  • Psychische stoornissen
  • Spierziekten (ALS)
  • Suikerziekte

Ontstekingen in het lichaam kan gemeten worden aan de hand van de volgende biomerkers:

 Voedingsadviezen bij chronische ziekten:

  • Kies voor producten met maximaal 30-35 En% vet, voor producten met maximaal 7-10 En% verzadigd vet, voor producten met maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal, voor producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal, voor producten met een GI-getal van 55 of lager en voor vissen die minimaal 2000 mg EPA en DHA per dag leveren oftewel een dagelijkse voeding met:
    Maximaal 35 En% eiwit, maximaal 30-35 En% vet, maximaal 7-10 En% verzadigd vet, maximaal 0.3 gram zout per 100 kcal en minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal.
  • Stop met roken want in sigarettenrook zitten vrije radicalen.
  • Streef naar een gezond gewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van 18.5-25. BMI is gewicht gedeeld door lengte in kwadraat oftewel gewicht (kg)/lengte2 (m). Overgewicht is namelijk een risicofactor voor bepaalde chronische ziekten.
  • Minimaal 60-90 minuten per dag besteden aan lichaamsbeweging of minimaal 10.000 stappen per dag.
  • Eet minimaal 3 keer per week vette vis. Vette vis bevat meer EPA en DHA dan niet-vette vis.
  • Eet 300 gram groente en 5 stuks fruit per dag oftewel 30-40 gram voedingsvezels per dag.
  • Neem eventueel glucosaminesupplementen. Slik voedingssupplementen altijd na overleg met een deskundige!
  • Slik geen antioxidantensupplementen want ze doen meer kwaad dan goed! De fabrikant is namelijk niet wettelijk verplicht de nadelige kant van een voedingssupplement op de verpakking toe te lichten.

Coënzyme Q10 supplementen verbeteren enthotheelfunctie

Onderzoeksvraag:
Coënzyme Q10 (CoQ10) wordt gezien als een potentieel therapeutisch middel voor het verbeteren van de endotheelfunctie (de verwijding en vernauwing van de bloedvaten). Verschillende gerandomiseerde klinische onderzoeken hebben het effect van CoQ10-suppletie op de endotheelfunctie onderzocht. Echter, deze onderzoeken hebben tegenstrijdige resultaten opgeleverd en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd. 

 

Verbetert het slikken van coënzyme Q10 supplementen (CoQ10-suppletie) de enthotheelfunctie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 RCT’s met in totaal 489 deelnemers. 

 

Resultaten en conclusies: 
De onderzoekers vonden dat het slikken van coënzyme Q10 supplementen de flow-gemedieerde dilatatie significant verberterde [WMD = 1.45, 95% BI = 0.55 tot 2.36, p < 0.02]. 
Deze significante verbetering bleef onveranderd in de sensitiviteitsanalyses. 

 

De onderzoekers vonden in de meta-regressie dat de veranderingen in de enthotheelfunctie afhankelijk was van de doseringen van de coënzyme Q10 supplementen [helling = 0.01, 95% BI = 0.004 tot 0.03, p = 0.006]. 

 

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van coënzyme Q10 supplementen de enthotheelfunctie verbeterde en deze verbetering was dosisafhankelijk. 

 

Oorspronkelijke titel: 
Effect of Coenzyme Q10 Supplementation on Vascular Endothelial Function: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Daei S, Ildarabadi A, […], Mohamadi-Sartang M. 

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38630421/

 

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over coënzyme Q10 supplementen en hart- en vaatziekten. 

 

De endotheeldisfunctie is een vroege voorspeller voor hart- en vaatziekten. Een verbeterde endotheelfunctie verlaagt de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. 

De hartfunctie wordt vaak gemeten aan de hand van flow-gemedieerde dilatatie.

 

Hartpatiënten worden aangeraden te kiezen voor vezelrijke, vetarme en zoutarme producten. 
Vezelrijke, vetarme en zoutarme producten zijn producten met minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal, maximaal 30 En% vet en maximaal 0.2 gram zout per 100 kcal. Vind hier welke producten geschikt zijn voor hartpatiënten. 
Bereken hier of uw dagelijkse voeding voldoet aan de eisen voor hartpatiënten. 

Bereken hier of uw voeding van afgelopen half jaar voldoet aan de eisen voor hartpatiënten.



 

Seleniumsupplementen verlagen hs-CRP gehalte onder patiënten met stofwisselingsziekte

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Selenium (Se) is een sporenelement dat significante effecten heeft op de menselijke stofwisseling. Recente studies suggereren dat het slikken van seleniumsupplementen een cruciaal effect heeft op de ontstekingsmarkers en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.  

Verlaagt het slikken van seleniumsupplementen het gehalte van de ontstekingsmarkers (zoals, (hoogsensitieve (hs)-CRP en stikstofmonoxide gehalte) onder patiënten met een stofwisselingsziekte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van seleniumsupplementen het hs-CRP gehalte significant verlaagde [MD = -0.44, 95% BI = -0.67 tot -0.21] onder patiënten met een stofwisselingsziekte.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van seleniumsupplementen het hs-CRP gehalte van patiënten met een stofwisselingsziekte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The effects of dietary selenium supplementation on inflammatory markers among patients with metabolic diseases: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Djalalinia S, Hasani M, […], Qorbani M.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34222098/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, CRP-gehatle, selenium en het verlagen van de ontstekingen.

Het gehalte van de ontstekingsmarkers neemt toe naarmate meer ontstekingen in het lichaam zijn. Chronische ontstekingen leiden uiteindelijk tot ziektes, zoals hart- en vaatziekten, suikerziekte type 2 en COPD.

Hoogsensitieve CRP-gehalte 1 mg/L: geen verhoogd risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte.
Hoogsensitieve CRP-gehalte van 1 tot 3 mg/L: licht verhoogd risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte.
Hoogsensitieve CRP-gehalte > 3.0 mg/L: hoog risico op het ontwikkelen van een hart- en/of vaatziekte.

Stofwisselingsziekten zijn zeldzame erfelijke ziekten en ontstaan door stoornissen in de stofwisseling. Er zijn ongeveer 600 verschillende stofwisselingsziekten (ook wel metabole ziekten genoemd). Stofwisselingsziekten worden veroorzaakt doordat er één specifiek enzym in de cellen van het lichaam ontbreekt. Taaislijmziekte, familiaire hypercholesterolemie, PKU, ziekte van Fabry en MCAD zijn voorbeelden van stofwisselingsziekten.

Uien verlagen causaal slecht cholesterol

Afbeelding

Onderzoeksvraag:.
Studies tonen aan dat suppletie met uien effectief kan zijn bij de behandeling van dyslipidemie. Echter, de resultaten blijven controversieel (tegenstrijdig) en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt suppletie met uien het cholesterolgehalte of anders gezegd, verlaagt het eten van uien causaal het cholesterolgehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 RCT’s met in totaal 446 deelnemers.  

Het aantal deelnemers per studie varieerde tussen 12 en 92.
De interventieduur varieerde tussen 2 en 12 weken.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de placebogroep, dat suppletie met uien het HDL cholesterolgehalte (goed cholesterol) significant verhoogde [MD = 2.29 mg/dL, 95% BI = 0.87 tot 3.72, I2 = 0%].  

De onderzoekers vonden vergeleken met de placebogroep, dat suppletie met uien het LDL cholesterolgehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [MD = -6.64 mg/dL, 95% BI = -10.91 tot -2.36, I2 = 32%].  
Dit significante, verlaagde effect bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.

De onderzoekers vonden vergeleken met de placebogroep, dat suppletie met uien het totale cholesterolgehalte significant verlaagde [MD = -5.39 mg/dL, 95% BI = -10.68 tot -0.09, I2 = 49%].  

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat suppletie met uien het totale cholesterolgehalte van mensen met dyslipidemie significant verlaagde [MD = -17.23 mg/dL, 95% BI = -27.99 tot -6.47, I2 = 8%].  

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat suppletie met uien het LDL cholesterolgehalte van mensen met dyslipidemie significant verlaagde [MD = -12.70 mg/dL, 95% BI = -23.12 tot -2.27, I2 = 0%].  

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat suppletie met uien gedurende minimaal 10 weken het HDL cholesterolgehalte significant verhoogde [MD = 2.81 mg/dL, 95% BI = 1.08 tot 5.54, I2 = 17%].  

De onderzoekers concludeerden dat het eten van uien gedurende minimaal 10 weken het HDL cholesterolgehalte (goed cholesterol) causaal verhoogde, terwijl het totale en LDL cholesterolgehalte (slecht cholesterol) causaal verlaagde. Deze positieve effecten waren het grootst bij mensen met  dyslipidemie.

Oorspronkelijke titel:
Effect of onion on blood lipid profile: A meta-analysis of randomized controlled trials by Huang W, Tang G, [...], Wei Z.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8269690

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies/informatie over significant/cohort/RCTs, groente consumptie, verlaging van het cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten.

Bij dyslipidemie is het gehalte van het totale cholesterol en/of het LDL-cholesterol en/of de triglyceriden verhoogd en/of is er sprake van een verlaagd gehalte van het HDL-cholesterol. Dyslipidemie is vaak een voorbode van hart- en vaatziekten en diabetes type 2.

Een causaal verband kan gevonden worden in RCT’s.  
 

Patiënten met knieartrose hebben baat bij vitamine D supplementen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben patiënten met knieartrose baat bij het slikken van vitamine D supplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 studies met in totaal 1599 patiënten met knieartrose.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D supplementen de WOMAC-score [SMD = -0.67, 95% BI = -1.23 tot -0.12] significant verbeterde bij patiënten met knieartrose, inclusief WOMAC-pijnscore [SMD = -0.32, 95% BI = -0.63 tot -0.02], functiescore [SMD = -0.34, 95% BI = -0.60 tot -0.08] en stijfheidsscore [SMD = -0.13, 95% BI = -0.26 tot -0.01].

De onderzoekers vonden in de subgroepanalyse, dat het slikken van minder dan 2000 IE (50 microgram) vitamine D supplementen tot significante vermindering van de stijfheidsscore leidde [SMD = -0.22, 95% BI = -0.40 tot -0.04].

De onderzoekers vonden dat het slikken van vitamine D supplementen de afname van het synoviaal vochtvolume significant remde bij patiënten met knieartrose [SMD = -0.20, 95% BI -0.39 tot -0.02].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van vitamine D supplementen de pijn en functie van de WOMAC verbeterde bij patiënten met knieartrose.

Oorspronkelijke titel:
Does vitamin D improve symptomatic and structural outcomes in knee osteoarthritis? A systematic review and meta-analysis by Zhao ZX, He Y, […], Chen J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33783714/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, vitamine D en knieartrose.

De “Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index” (WOMAC) is een zelfevaluatieformulier om de pijn en handicaps als gevolg van heup- en knieartrose in de afgelopen 48 uur in kaart te brengen. De WOMAC vragenlijst bestaat uit 24 vragen.
 

Argininesupplementen als L-arginine verhogen maximale zuurstofopname bij gezonde personen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
De werkzaamheid en veiligheid van L-argininesupplementen en hun effect op de maximale zuurstofopname (VO2max) bleven onduidelijk en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt het slikken van arginine de maximale zuurstofopname (VO2max) bij gezonde personen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 RCT’s.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van arginine in de vorm van L-arginine de maximale zuurstofopname bij gezonde personen significant verhoogde [WMD = 0.11 L/min, I2 = 0.0%, p = 0.485]. 

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van argininesupplementen in de vorm van L-arginine de maximale zuurstofopname bij gezonde personen verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
The effect of L-arginine supplementation on maximal oxygen uptake: A systematic review and meta-analysis by Rezaei S, Gholamalizadeh M, […], Doaei S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7883807/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over eiwitten en sportvoeding.

Arginine is een semi-essentieel aminozuur (bouwstenen van eiwitten) of conditioneel essentieel aminozuur omdat ons lichaam uit het aminozuur glutamine, glutaminezuur en proline zelf arginine kan maken. Arginine zit in zuivel, vis, vlees, granen, peulvruchten, noten en zaden.

Baby's kunnen nog geen arginine aanmaken, maar zij krijgen arginine binnen via borst- of flesvoeding.

Arginine is een voorloper van stikstofoxide, ureum en ornithine (een stof die het verwijderen van urem en ammoniak bespoedigt). Arginine is ook nodig voor de lichaamseigen productie van creatine en kan tevens gebruikt worden voor de vorming van citrulline.

Argininesupplementen komen in de verschillende vormen voor, als arginine-aspartaat, arginine-alpha-ketuglutaraart (AAKG), arginine-ethyl-ester, (di)arginine-ketoisocaproaat (AKIC), arginine-malaat, arginine-nitraat en (100% vrije vorm) L-arginine.

Het maximale zuurstofopname (VO2max) vermogen bepaalt hoeveel zuurstof iemand tijdens de maximale inspanning kan benutten. Dus, hoe hoger dit getal hoe beter de zuurstofvoorziening naar de spieren is. Spieren met een hoge zuurstofvoorziening kunnen een hoge sportsprestatie leveren dan spieren met een lage zuurstofvoorziening.
 

Groene bladgroenten verlagen hart- en vaatziekten

Afbeelding

Onderzoeksvraag:.
Verlaagt het eten van groene bladgroenten, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van groene bladgroenten, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten significant met 7% [gepoolde RR = 0.93, 95% BI = 0.92 tot 0.95] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het eten van groene bladgroenten, de kans op het krijgen van een herseninfarct significant met 8% [RR = 0.92, 95% BI = 0.88 tot 0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het eten van groene bladgroenten, de kans op het krijgen van een hartziekte significant met 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.87 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van groene bladgroenten, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten, met name een herseninfarct verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intakes of green leafy vegetables and incidence of cardiovascular diseases by Ojagbemi A, Okekunle AP, […], Owolabi M.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34128951/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies/informatie over significant/cohort/RCTs, groene bladgroenten en hart- en vaatziekten.

Groene bladgroenten zijn andijvie, boerenkool, brave hendrik, groenlof, krulandijvie, lamsoren, paksoi, palmkool, postelein, raapstelen, snijbiet, spinazie, waterkers en zuring.

Wei-eiwitsupplementen verhogen spiermassa bij volwassenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Essentiële aminozuren bevorderen het regulatieproces van de spiersynthese (spierproductie). Wei-eiwit dat een grote hoeveelheid essentiële aminozuren bevat, kan dus een aanzienlijk effect hebben op de wijziging van de spiersynthese. Echter, er is onvoldoende bewijs voor het effect van suppletie met soja- en wei-eiwit op de lichaamssamenstelling en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Heeft suppletie met wei-eiwit of soja-eiwit positieve effecten op de lichaamssamenstelling (zoal spiermassa, lichaamsgewicht, vetmassa en vetpercentage) bij volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 RCT’s met 596 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat wei-eiwitsuppletie de spiermassa bij volwassenen significant verhoogde [WMD = 0.91, 95% BI = 0.15 tot 1.67, p= 0.019].
Dit significante verhoging van de spiermassa werd niet teruggevonden voor soja-eiwitsuppletie.

De onderzoekers vonden geen significante verandering tussen wei-eiwitsuppletie en lichaamsgewicht, vetmassa of vetpercentage bij volwassenen.

De onderzoekers vonden geen significante verandering tussen soja-eiwitsuppletie en lichaamsgewicht, vetmassa of vetpercentage bij volwassenen.

De onderzoekers concludeerden dat wei-eiwitsuppletie de spiermassa bij volwassenen verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Comparison of the effect of soya protein and whey protein on body composition: a meta-analysis of randomised clinical trials by Damaghi MP, Mirzababaei A, […], Mirzaei K.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33971994/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over wei-eiwit en sportvoeding.

 

Veel witvlees verlaagt doogaan aan alle oorzaken

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
De associatie tussen vleesconsumptie en de mortaliteit en morbiditeit van niet-overdraagbare ziekten is uitgebreid onderzocht. Ecther, de relatie tussen de consumptie van witvlees en de gezondheidseffecten blijft controversieel en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van witvlees de kans op mortaliteit en morbiditeit?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 22 prospectieve cohort studies met in totaal 3132149 deelnemers.

De gemiddelde NOS score was 6.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met de laagste consumptie, dat het eten van veel witvlees, de kans op doogaan aan alle oorzaken significant met 6% [gepoolded OR = 0.94, 95% BI = 0.90 tot 0.97, p 0.001, I2 = 95.6%, p 0.001] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel witvlees, de kans op doogaan aan alle oorzaken (all-cause mortaliteit) verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
White Meat Consumption, All-Cause Mortality, and Cardiovascular Events: A Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies by Lupoli R, Vitale M, […], Vaccaro O.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7924043/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies/informatie over significant/cohort/RCTs, witvlees en hart- en vaatziekten.

Morbiditeit is een ziektecijfer. Morbiditeit geeft de verhouding aan van het aantal lijders aan een bepaalde ziekte tot de gehele gemeenschap binnen een bepaald tijdsbestek. De morbiditeitsgraad is een kengetal dat de mate van voorkomen van een bepaalde ziekte aangeeft.

Kip en gevogelte (zoals kalkoen, parelhoen, gans en eend) worden witvlees genoemd.

De kwaliteit van het bewijslast in de studies kan worden beoordeeld aan de hand van de Newcastle-Ottawa Scale (NOS)-score. Studie met een NOS-score boven de 6 wordt gezien als kwalitatief hoogstaand.
 

Carotenoïdensupplementen verlagen ontstekingen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van carotenoïdensupplementen (zoals, astaxanthine-, luteïne+zeaxanthine-, beta-cryptoxanthine- en lycopeensupplementen) de kans op het krijgen van ontstekingen (gemeten aan de hand van het CRP- en IL6-gehalte)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 RCT’s. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van carotenoïdensupplementen het CRP-gehalte significant verlaagde [WMD = -0.54 mg/L, 95% BI = -0.71 tot -0.37, p 0.001].
Significant omdat de gevonden p-waarde van 0.001 kleiner was dan de p-waarde van 0.05.

De onderzoekers vonden dat het slikken van carotenoïdensupplementen het IL6-gehalte significant verlaagde [WMD = -0.54 pg/mL, 95% BI = -1.01 tot -0.06, p = 0.025].
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van carotenoïdensupplementen en het TNF-α gehalte [WMD = -0.97 pg/mL, 95% BI = -1.98 tot 0.03, p = 0.059].
Geen verband omdat de gevonden p-waarde van 0.059 groter was dan de p-waarde van 0.05.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het slikken van astaxanthinesupplementen het CRP-gehalte significant verlaagde [WMD = -0.30 mg/L, 95% BI = -0.51 tot -0.09, p = 0.005].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het slikken van luteïne+zeaxanthinesupplementen het CRP-gehalte significant verlaagde [WMD = -0.30 mg/L, 95% BI = -0.45 tot -0.15, p 0.001].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het slikken van beta-cryptoxanthinesupplementen het CRP-gehalte significant verlaagde [WMD = -0.35 mg/L, 95% BI = -0.54 tot -0.15, p 0.001].

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses, dat het slikken van lycopeensupplementen het IL6-gehalte significant verlaagde [WMD = -1.08 pg/ml, 95% BI = -2.03 tot -0.12, p = 0.027].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van carotenoïdensupplementen, met name astaxanthine-, luteïne+zeaxanthine-, beta-cryptoxanthine- en lycopeensupplementen de kans op het krijgen van ontstekingen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Carotenoids supplementation and inflammation: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials by Hajizadeh-Sharafabad F, Zahabi ES, […], Alizadeh M.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33998846/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, carotenoïden en het verlagen van ontstekingen en CRP-gehalte.

Bruine rijst is beter voor het lichaam dan witte rijst

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Een paar gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT's) hebben het effect van het eten van bruine rijst op de metabolische parameters (zoals, gewicht, lengte, buikomtrek, nuchtere glucose, LDL, HDL, totaal cholesterol, triglyceriden en bloeddruk) vergeleken met witte rijst. Echter, de bevindingen zijn inconsistent (tegenstrijdig) en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Is het verlaagde effect van bruine rijst op het krijgen van overgewicht onder volwassenen hoger dan van witte rijst?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 RCT’s.

De bewijslast is laag tot erg laag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst het lichaamsgewicht significant verlaagde [-1.63 kg, 95% BI = -2.15 tot -1.11, I2 = 97%, n = 6].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst de BMI significant verlaagde [-0.58 kg/m2, 95% BI = -0.78 tot -0.37, I2 = 96%, n = 6].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van bruine rijst de buikomtrek significant verlaagde [-2.56 cm, 95% BI = -4.86 tot -0.26, I2 = 88%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het lichaamsgewicht significant verlaagde [-1.75 kg, 95% BI = -2.70 tot -0.81, I2 = 99%, n = 4].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het totale cholesterolgehalte significant verlaagde [-24.22 mg/dL, 95% BI = -33.03 tot -15.41, I2 = 78%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het triglyceridengehalte significant verlaagde [-43.28 mg/dL, 95% BI = -74.05 tot -12.50, I2 = 90%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het LDL-cholesterolggehalte (slecht cholesterol) significant verlaagde [-20.05 mg/dL, 95% BI = -29.57 tot -10.52, I2 = 71%, n = 5].

De onderzoekers vonden, vergeleken met witte rijst, dat het eten van voorgekiemde bruine rijst het nuchter bloedsuikergehalte significant verlaagde [-15.83 mg/dL, 95% BI = -25.20 tot -6.46, I2 = 91%, n = 5].

De onderzoekers concludeerden dat het verlaagde effect van bruine rijst op het krijgen van overgewicht bij volwassenen hoger was dan van witte rijst. Verder had het eten van voorgekiemde bruine rijst positieve effecten op het bloedvetgehalte (zoals triglyceriden- en cholesterolgehalte) en het nuchter bloedsuikergehalte.

Oorspronkelijke titel:
The effect of brown rice compared to white rice on adiposity indices, lipid profile, and glycemic markers: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Golzarand M, Toolabi K, […], Mirmiran P.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33905269

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van rijst en overgewicht.

Suikerpatiënten hebben vaak een hoog nuchter bloedsuikergehalte. Dus het is beter voor suikerpatiënten om bruine rijst te eten.
Mensen met overgewicht en hartpatiënten hebben vaak een hoog bloedvetgehalte, een hoog BMI en een groot buikomtrek.

0.1 tot 14 alcoholische dranken per week verlagen veneuze trombo-embolie

Onderzoeksvraag:
De associaties tussen alcoholconsumptie en het krijgen van veneuze trombo-embolie zijn uitgebreid onderzocht, maar de conclusies waren inconsistent en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het drinken van alcohol de kans op het krijgen van veneuze trombo-embolie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 cohort studies en 4 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden vergeleken met niet-drinken, dat het drinken van alcohol de kans op het krijgen van veneuze trombo-embolie significant met 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.88 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met niet-drinken, dat het drinken van 0.1 tot 14 alcoholische dranken per week, de kans op het krijgen van veneuze trombo-embolie significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden vergeleken met niet-drinken, dat het drinken van meer dan 14 alcoholische dranken per week, de kans op het krijgen van veneuze trombo-embolie niet significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.78 tot 1.06] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van 0.1 tot 14 alcoholische dranken per week, de kans op het krijgen van veneuze trombo-embolie verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Meta-analysis of alcohol consumption and venous thromboembolism by Zhang X, Chen X, [...], Li K.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33824981/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies/informatie over overzichtsartikel/cohort studies, alcoholconsumptie en hart- en vaatziekten.

Veneuze trombo embolie (VTE) een van de meest voorkomende en ernstigste complicaties na een heup- of knievervangende operatie. Meestal ontstaat het bloedstolsel in een ader van het been (ook wel diep veneuze trombose (DVT) genoemd) of blokkeert het een ader in de longen (ook wel longembolie genoemd).

Rijstzemelenolie verlaagt causaal cholesterol- en triglyceridengehalte bij volwassenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Is er een causaal (oorzakelijk) verband tussen het eten van rijstzemelenolie en het verlagen van het serum cholesterol- en triglyceridengehalte bij volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van rijstzemelenolie het serum totale cholesterolgehalte bij volwassenen signficant verlaagde [WMD = -7.29 mg/dL, 95% BI = -11.32 tot -3.25, p = 0.000].
Significant omdat de gevonden p-waarde van 0.000 kleiner was dan de p-waarde van 0.05.

De onderzoekers vonden dat het eten van rijstzemelenolie het serum LDL-cholesterolgehalte (slecht cholesterol) bij volwassenen signficant verlaagde [WMD = -7.62 mg/dL, 95% BI = -11.10 tot -4.14, p = 0.000].
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van rijstzemelenolie het serum trigyceridengehalte bij volwassenen signficant verlaagde [WMD = -9.19 mg/dL, 95% BI = -17.99 tot -0.38, p = 0.041].
Significant wil zeggen, er kan met 95% zekerheid gezegd worden, dat rijstzemelenolie het serum trigyceridengehalte werkelijk verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van rijstzemelenolie het serum cholesterol- en triglyceridengehalte bij volwassenen causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
The impact of rice bran oil consumption on the serum lipid profile in adults: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials by Pourrajab B, Sohouli MH, […], Shidfar F.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33715544/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies/informatie over causaal verband/RCTs, olieconsumptie, hart- en vaatziekten en het verlagen van het cholesterolgehalte.

175-350 gram vette vis per week voor hartpatiënten

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Cohortstudies rapporteren inconsistente (tegenstrijdige) associaties tussen de visconsumptie, een belangrijke bron van lange-keten ω-3-vetzuren (omega-3 vetzuren) en het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten en mortaliteit. Of de associaties (verbanden) tussen mensen met en zonder hart- en vaatziekte verschillen, is niet bekend en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Is het beschermende effect van visconsumptie op hart- en vaatziekten onder patiënten met en zonder hart- en vaatziekten hetzelfde?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 4 cohort studies met in totaal 191558 deelnemers. 

De gemiddelde leeftijd was 54.1 jaar en 47.9% was man.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van ten minste 175 gram vis per week, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten onder mensen met hart- en vaatziekten met significant met 16% [HR = 0.84, 95% BI = 0.73 to 0.96] verlaagde.
Dit verlaagde risico was niet meer significant bij een visconsumptie van 350 gram of hoger per week.
Echter, dit verlaagde risico was niet significant onder mensen zonder hart- en vaatziekten.

De onderzoekers vonden dat het eten van ten minste 175 gram vis per week, de kans op doodgaan aan alle oorzaken onder mensen met hart- en vaatziekten significant met 18% [HR = 0.82, 95% BI = 0.74 to 0.91] verlaagde.
Dit verlaagde risico was niet meer significant bij een visconsumptie van 350 gram of hoger per week.
Echter, dit verlaagde risico was niet significant onder mensen zonder hart- en vaatziekten.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 5 gram vis met een hoog omega-3 vetzurengehalte (oftewel vette vissen) per dag, de kans op het krijgen van hart- en vaatziekte onder mensen met hart- en vaatziekten significant met 6% [HR = 0.94, 95% BI = 0.92 to 0.97] verlaagde.
Echter, dit verlaagde risico was niet significant onder mensen zonder hart- en vaatziekten.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van 175 tot 350 gram vis per week, met name vette vis, de kans op het krijgen van zowel hart- en vaatziekten als doodgaan aan alle oorzaken onder mensen met hart- en vaatziekten verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Associations of Fish Consumption With Risk of Cardiovascular Disease and Mortality Among Individuals With or Without Vascular Disease From 58 Countries by Mohan D, Mente A, […], Yusuf S.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33683310/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visconsumptie en hart- en vaatziekten.

Coënzym Q10 supplementen verlagen oxidatieve stress

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van coënzym Q10 supplementen de kans op het krijgen van oxidatieve stress?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 RCT’s met in totaal 972 deelnemers. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van coënzym Q10 supplementen, het gehalte van de totale serum antioxidantencapaciteit significant verhoogde [SMD = 0.62 mmol/L, 95% BI = 0.18 tot 1.05, I2 = 76.1%, p ˂ 0.001].

De onderzoekers vonden dat het slikken van coënzym Q10 supplementen, het gehalte van superoxide dismutase significant verhoogde [SMD = 0.40 U/mg, 95% BI = 0.12 tot 0.67, I2 = 9.6%, p ˂ 0.345].

De onderzoekers vonden dat het slikken van coënzym Q10 supplementen, het gehalte van malondialdehyde significant verlaagde [SMD = -1.02 mmol/L, 95% BI = -1.60 tot -0.44, I2 = 88.2%, p ˂ 0.001].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van coënzym Q10 supplementen de kans op het krijgen van oxidatieve stress verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Diabetes, Age, and Duration of Supplementation Subgroup Analysis for the Effect of Coenzyme Q10 on Oxidative Stress: A Systematic Review and Meta-Analysis by Hajiluian G, Heshmati J, […], Shidfar F.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33866314/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s en coënzym Q10.

 

Soja verlaagt causaal bloeddruk bij volwassenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Soja heeft verschillende gunstige effecten op hart- en vaatziekten. Echter, de resultaten in klinische onderzoeken (studies) zijn dubbelzinnig (tegenstrijdig) en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Is er een causaal verband tussen het eten van soja en het verlagen van de bloeddruk bij volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat soja-suppletie de systolische bloeddruk (bovendruk) significant verlaagde [MD = -1.64, 95% BI = -3.25 tot -0.04 mmHg, I2 = 50.5%].
Dit significant verlaagde effect werd in de subgroepenanalyses teruggevonden in jonge deelnemers met een lage baseline (aan het begin van de studie) bloeddruk en gedurende maximaal 16 weken soja-suppletie (slikken van soja-supplementen).

De onderzoekers vonden dat soja-suppletie de diastolische bloeddruk (onderdruk) significant verlaagde [MD = -1.21, 95% BI = -2.29 tot -0.12 mmHg, I2 = 50.7%].
Dit significant verlaagde effect werd in de subgroepenanalyses teruggevonden in jonge deelnemers met een lage baseline (aan het begin van de studie) bloeddruk en gedurende maximaal 16 weken soja-suppletie.

De onderzoekers concludeerden dat soja-suppletie gedurende maximaal 16 weken de bloeddruk bij volwassenen causaal verlaagde. 

Oorspronkelijke titel:
Soy intake is associated with lowering blood pressure in adults: A systematic review and meta-analysis of randomized double-blind placebo-controlled trials by Mosallanezhad Z, Ranjbar S, […], Jalali M.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33636295/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over soja, het verlagen van de bloeddruk en hart- en vaatziekten.

Een laag zink- en ijzergehalte verhogen MS

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Wat is het gehalte van zink, ijzer, mangaan, magnesium, selenium en koper in mensen met multiple sclerose (MS)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 studies met 1567 MS-patiënten en 1328 mensen zonder MS.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het zinkgehalte [WMD = -7.83 mcg/dL, 95% BI = -12.78 tot -2.87, z = 3.09, p = 0.002] en het ijzergehalte [WMD = -13.66 mcg/dL, 95% BI = -23.13 tot -4.19, z = 2.83, p = 0.005] van MS-patiënten significant lager waren dan van mensen zonder MS.

De onderzoekers vonden dat het mangaangehalte [WMD = 0.03 mcg/dL, 95% BI = 0.01 tot 0.04, z = 2.89, p = 0.004] van MS-patiënten significant hoger waren dan van mensen zonder MS.

De onderzoekers vonden geen verschil in het magnesium-, selenium- en kopergehalte tussen MS-patiënten en niet MS-patiënten.

De onderzoekers concludeerden dat het zinkgehalte en het ijzergehalte van MS-patiënten lager waren dan van mensen zonder MS, terwijl het mangaangehalte van MS-patiënten hoger was dan van mensen zonder MS.

Oorspronkelijke titel:
Blood Trace Element Status in Multiple Sclerosis: a Systematic Review and Meta-analysis by Nirooei E, Kashani SMA, […], Akbari H.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33611740/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, zink, ijzer, mangaan en MS.

Hoog homocysteïne-gehalte verhoogt perifere neuropathie

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Perifere neuropathie komt veel voor bij patiënten met een ziekte die op haar beurt weer verband houden met een tekort aan de B-vitamines. Echter, de behandeling met vitamines heeft tegenstrijdige resultaten opgeleverd en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verhoogt een laag vitamine B-gehalte de kans op het krijgen van perifere neuropathie? 

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 46 observationele en 7 interventionele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat perifere neuropathie in verband werd gebracht met een laag vitamine B12-gehalte [1.51, 95% BI = 1.23 tot 1.84, n = 34, I2 = 43.3%, p = 0.003].

De onderzoekers vonden dat perifere neuropathie in verband werd gebracht met een hoog methylmalonzuur-gehalte [2.53, 95% BI = 1.39 tot 4.60, n = 9, I2 = 63.8%, p = 0.005].

De onderzoekers vonden dat perifere neuropathie in verband werd gebracht met een hoog homocysteïne-gehalte [3.48, 95% BI = 2.01 tot 6.04, n = 15, I2 = 70.6%, p 0.001].

De onderzoekers vonden dat een behandeling met vitamine B1 de symptomen van perifere neuropathie significant verbeterde [5.34, 95% BI = 1.87 tot 15.19, n = 3, I2 = 64.6%, p = 0.059].

De onderzoekers concludeerden dat perifere neuropathie in verband werd gebracht met een laag vitamine B12-gehalte, een hoog methylmalonzuur-gehalte en een hoog homocysteïne-gehalte.

Oorspronkelijke titel:
Association between neuropathy and B-vitamins: A systematic review and meta-analysis by Stein J, Geisel J and Obeid R.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33619867/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, vitamine B1 en B12 en het verlagen van het homocysteïne-gehalte.

Perifere neuropathie is een aandoening die wordt veroorzaakt door de zenuwschade of een ziekte (zoals suikerziekte), waardoor de zenuwen in het lichaam aangetast worden. Perifere neuropathie leidt tot veranderingen in gevoel en beweging en kan pijn veroorzaken.

Methylmalonzuur is een organisch zuur dat meestal verhoogd is bij een B12-tekort. Het aanvragen van de methylmalonzuurtest is zinvol bij een blijvende twijfel over een vitamine B12-tekort.
 

3 keer per week 30-60 minuten aërobe training met een matige intensiteit verlaagt causaal buikvet

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Wat is de beste methode van lichamelijke oefeningen om buikvet (visceraal vet) te verlagen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 RCT’s met in totaal 1900 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat 30-60 minuten intervaltraining met een hoge intensiteit (HIIT) voor 3 keer per week gedurende 12-16 weken [SMD = -0.39, 95% BI = -0.60 tot -0.18) en 30-60 minuten aërobe training met een matige of hoge intensiteit, voor 3 keer per week gedurende 12-16 weken [SMD = -0.26, 95% BI = -0.38 tot -0.13] het buikvet signfiicant verlaagde.

De onderzoekers vonden dat krachttraining, aërobe training in combinatie met krachttraining en sprintintervaltraining geen significant verlaagd effect hadden op het buikvet.

De onderzoekers vonden dat 150 minuten lichamelijke oefeningen per week, geen effect hadden op buikvet.

De onderzoekers concludeerden dat 30-60 minuten intervaltraining met een hoge intensiteit, 3 keer per week gedurende 12-16 weken of 30-60 minuten aërobe training met een matige of hoge intensiteit, 3 keer per week gedurende 12-16 weken het buikvet causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of exercise intervention dosage on reducing visceral adipose tissue: a systematic review and network meta-analysis of randomized controlled trials by Chang YH, Yang HY and Shun SC.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33558643/

Extra informatie van El Mondo:
Lees hier meer over vet en sportvoeding.
Een causaal verband kan worden gevonden in RCTs.
Teveel buikvet (visceraal vet) vergroot de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en diabetes type 2 (suikerziekte type 2).

Aërobe training met een matige intensiteit zijn lichamelijke oefeningen met een MET-waarde van 3 tot 6.

Lichamelijke oefeningen

MET-score

Ramen lappen

3.2 MET

Wandelen met 5 km/u

3.5 MET

Harken in de tuin

4.0 MET

De trap nemen (rustig omhoog)

4.0 MET

Elektrisch fietsen met hoge motorassistentie aan 23.4 km/u

5.2 MET

Zwemmen (recreatieve schoolslag)

5.3 MET

Eektrisch fietsen met lage motorassistentie aan 21 km/u

5.7 MET

Fietsen aan 15 km/u

5.8 MET

(MET-waarde van de activiteit x 3.5 x lichaamsgewicht in kg)/200 = Energieverbruik per minuut (kcal/min).

Een voorbeeld:
Een man weegt 72 kilogram en lapt gedurende 30 minuten de ramen. Hoeveel energie heeft hij dan verbruikt?

Berekening:
(3.2 MET x 3.5 x 72 kg)/200 = 4.0 kcal per minuut
4.0 kcal per minuut x 30 minuten = 120 kcal

Dus 30 minuten ramen lappen, levert deze man een energieverbruik van 120 kcal op.

Intraveneuze NAC-suppletie verlaagt serum creatininegehalte

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Er zijn tegenstrijdige onderzoeken dat n-acetyl-l-cysteïne (NAC) het serum creatininegehalte kunstmatig kan verlagen zonder de nierfunctie te verbeteren en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Heeft n-acetyl-l-cysteïne (NAC)-suppletie een positieve invloed op het serum creatininegehalte en het serum cystatine C-gehalte? 

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 klinische studies met in totaal 199 deelnemers (48-83% man).  
De gemiddelde studiegrootte was 30 (range 10-60).
De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 33 en 71 jaar.
De follow-up duur was vaak kort.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat NAC-suppletie het serum creatininegehalte significant verlaagde [WMD = -2.80 μmol/L, 95% BI = -5.6 tot 0.0, p = 0.05], met name met de niet-specifieke Jaffe-methode [WMD = -3.24 μmol/L, 95% BI = -6.29 tot -0.28, p = 0.04] en bij intraveneuze (via een naald in een ader) toediening [WMD = -31.10 μmol/L, 95% BI = -58.37 tot -3.83, p = 0.03].

De onderzoekers vonden geen verband tussen NAC-suppletie het serum cystatine C-gehalte [WMD = -0.84 μmol/L, 95% BI = -3.14 tot 1.47, p = 0.48, I2 = 0%, p = 0.99].

De onderzoekers concludeerden dat NAC-suppletie het serum creatininegehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
A Systematic Review of the Effect of N-Acetylcysteine on Serum Creatinine and Cystatin C Measurements by Huang JW, Lahey B, […], Hiremath S.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7879108/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/overzichtsartikel/cohort/RCT’s, NAC en nierziekte.

De Jaffe en enzymatische methode (niet-specifieke Jaffe-methode) zijn de 2 meest gebruikte methoden voor het meten van het serum creatininegehalte. De Jaffe-methode is minder duur dan de enzymatische methode, maar is ook gevoeliger voor storingen.

N-acetyl-L-cysteïne (NAC) is de geacetyleerde vorm van het aminozuur L-cysteïne. L-cysteïne is een zwavelhoudend aminozuur dat het lichaam zelf kan maken uit het aminozuur L-methionine.
Suppletie met NAC heeft als voordeel boven L-cysteïne dat het beter wordt verdragen, een hogere biologische beschikbaarheid heeft en minder gevoelig is voor oxidatie.

Probiotica supplementen verlagen hart- en vaatziekten bij nierpatiënten

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Chronische nierziekte is wereldwijd een groot gezondheidsprobleem. Het bewijs dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen bij de behandeling van chronische nierziekte ondersteunt, is gemengd, hoewel sommige onderzoeken suggereren dat ze nuttig kunnen zijn. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en oxidatieve stress bij patiënten met chronische nierkziekte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het totale cholesterolgehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.25, 95% BI = -0.46 tot -0.04, I2 = 00.0%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het nuchter bloedglucose-gehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.41, 95% BI = -0.65 tot -0.17, I2 = 00.0%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, de HOMAR-IR waarde van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.63, 95% BI = -0.95 tot -0.30, I2 = 43.3%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het insulinegehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.49, 95% BI = -0.90 tot -0.08, I2 = 65.2%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het hoogsensitieve CRP-gehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.52, 95% BI = -0.81 tot -0.22, I2 = 52.7%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het malondialdehyde-gehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verlaagde [SMD = -0.79, 95% BI = -1.22 tot -0.37, I2 = 69.8%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, de kwantitatieve insulinegevoeligheidscontrole-index (QUICKI) van patiënten met chronische nierziekte significant verhoogde [SMD = 0.78, 95% BI = 0.51 tot 1.05, I2 = 00.0%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het totale antioxidantencapaciteit van patiënten met chronische nierziekte significant verhoogde [SMD = 0.42, 95% BI = 0.18 tot 0.66, I2 = 00.0%].

De onderzoekers vonden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen, het glutathionegehalte van patiënten met chronische nierziekte significant verhoogde [SMD = 0.52, 95% BI = 0.19 tot 0.86, I2 = 37.0%].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van probiotica, prebiotica en synbiotica supplementen de kans op het krijgen van hart- en vaatziekten en oxidatieve stress bij patiënten met chronische nierkiekte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of Probiotic, Prebiotic, and Synbiotic Supplementation on Cardiometabolic and Oxidative Stress Parameters in Patients with Chronic Kidney Disease: a Systematic Review and Meta-analysis by Bakhtiary M, Morvaridzadeh M, […], Heshmati J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33526314/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, cholesterol, het verlagen van CRP-gehalte, probiotica, suikerziekte en nierziekte.

Probiotica zijn bacteriën die gunstige gezondheidseffecten hebben in de darmen. Prebiotica zijn stoffen (meestal vezels) die als voeding dienen voor deze darmbacteriën, het microbioom. Probiotica en prebiotica zijn verkrijgbaar in de vorm van supplementen. Synbiotica zijn in principe een combinatie van probiotica en prebiotica.
 

Gember verlaagt causaal oxidatieve stress

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van gember causaal de kans op het krijgen van oxidatieve stress?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 RCT’s.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van gember de glutathione-peroxidase activiteit significant verhoogde [SMD = 1.64, 95% BI = 0.43 tot 2.85, I2 = 86.8%].

De onderzoekers vonden dat het eten van gember de totale antioxidantencapaciteit significant verhoogde [SMD = 0.40, 95% BI = 0.06 tot 0.73, I2 = 42.8%].

De onderzoekers vonden dat het eten van gember het malondialdehydegehalte significant verlaagde [SMD = -0.69, 95% BI = -1.26 tot -0.12, I2 = 85.8%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van gember de kans op het krijgen van oxidatieve stress causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of ginger (Zingiber officinale) supplementation on oxidative stress parameters: A systematic review and meta-analysis by Morvaridzadeh M, Sadeghi E, […], Heshmati J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33458848/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, gember en chronische ziekte.

Een teveel aan vrije radicalen of een tekort aan antioxidanten zorgt voor oxidatieve stress: een beschadiging aan de gezonde weefsels en cellen in het lichaam. Oxidatieve stress leidt tot ontstekingen en omgekeerd leiden ontstekingen tot oxidatieve stress. Oxidatieve stress kan gemeten worden aan de hand van de volgende parameters: de glutathione-peroxidase activiteit, de totale antioxidantencapaciteit en het malondialdehydegehalte.
Chronische ontstekingen kunnen leiden tot ziekten, zoals hart- en vaatziekten en COPD.

Albuminegehalte van COPD-patiënten is lager dan van niet COPD-patiënten

Onderzoeksvraag:
Is het serum albuminegehalte van COPD-patiënten lager dan van niet COPD-patiënten?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 studies met in totaal 2554 patiënten met COPD (74% man, gemiddelde leeftijd 61.7 jaar) en 2055 mensen zonder COPD (63% man, gemiddelde leeftijd 64.6 jaar).
24 van de 26 studies waren cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in gepoolde analyses, dat het serum albuminegehalte van COPD-patiënten significant lager was dan van niet COPD-patiënten [SMD = -0.50, 95% BI = -0.67 tot -0.32, p 0.001, I2 = 85.7%, p 0.001].
Dit resultaat bleef gelijk in de sensitiviteitsanalyses.

De onderzoekers vonden geen significant verschil in het serum albuminegehalte van COPD- patiënten met het geforceerde expiratoire volume in 1 seconde (FEV1) 50% en COPD- patiënten met FEV1 > 50%.

De onderzoekers concludeerden dat het serum albuminegehalte van COPD-patiënten lager was dan van niet COPD-patiënten.

Oorspronkelijke titel:
Serum Albumin Concentrations in Stable Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis by Zinellu E, Fois AG, […], Pirina P.

Link:
https://www.mdpi.com/2077-0383/10/2/269/htm

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s en COPD.

Normaal gesproken plast u nauwelijks eiwit uit. Maar als u diabetes (suikerziekte) hebt, kunnen uw nieren slechter gaan werken. Ze filteren dan niet meer goed en laten eiwitten uit het bloed door. Dat zijn microscopisch kleine deeltjes. Er worden meerdere soorten eiwitten doorgelaten, maar albumine is het belangrijkste eiwit dat op deze manier in de urine terecht komt. Als u eiwit in de urine hebt, heet dat “albuminurie”.

Als u diabetes hebt, krijgt u regelmatig een standaardcontrole op albumine, dus eiwit in de urine. Het is belangrijk dat albuminurie snel wordt ontdekt, omdat een goede behandeling verdere schade aan de nieren kan beperken.

12 g/dag albumine wordt in de lever gesynthetiseerd. De halveringstijd van albumine is 21 dagen. Onder normale omstandigheden zit in de urine 10-20 mg albumine.