Carotenoïden

Lycopeenrijke maaltijden (minimaal 3 mg lycopeen):

Wetenschappelijkes studies (overzichtsartikelen) over de relatie tussen carotenoïden en ziektes:

Voedingsvraag: wanneer moet ik mijn voedingspatroon veranderen?
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van cohort of patënt-controle studies geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Moet ik mijn voedingspatroon veranderen of niet?”.

  1. Veel carotenoïden via voeding verlagen suikerziekte type 2
  2. 10 gram wortelen per dag verlaagt waarschijnlijk prostaatkanker
  3. Antioxidanten via voeding verlaagt alvleesklierkanker
  4. 1 mg beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt blaaskanker
  5. Beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt longkanker
  6. Veel antioxidanten via voeding verlagen doodgaan aan alle oorzaken
  7. Veel vitamine C via voeding verlaagt doodgaan aan hart- en vaatziekten
  8. Veel beta-caroteen via voeding verlaagt de mortaliteit
  9. Veel vitamine A en beta-caroteen via voeding verlagen longkanker
  10. Geen verband tussen vitamines en lymfklierkanker
  11. Veel lycopeen via voeding verlaagt hart- en vaatziekten
  12. Lycopeen verlaagt een beroerte onder mannen
  13. Lycopeen via voeding verlaagt colonkanker
  14. Dagelijks veel gekookte tomaten verlaagt prostaatkanker
  15. Minimaal 2 mg lycopeen per dag via voeding verlaagt prostaatkanker
  16. Het eten van tomatenproducten verlaagt mogelijk maagkanker
  17. 200 gram rauwe tomaten per dag verlaagt prostaatkanker
  18. Carotenoïden via voeding verlagen mogelijk het metabole syndroom
  19. Hoog bloedgehalte aan carotenoïden en vitamine E verlaagt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
  20. Dagelijks 500 mg vitamine C via voeding verlaagt oogziekte leeftijdsgebonden cataract
  21. Alfa-caroteen, beta-caroteen en luteïne/zeaxanthine via voeding verlaagt non-Hodgkin-lymfklierkanker
  22. Het eten van alfa-caroteen en lycopeen verlaagt prostaatkanker
  23. Alfa-caroteen verlaagt de kans op het krijgen van borstkanker
  24. Het eten van veel vitamine C en beta-carteen verlaagt dikke darm adenoom
  25. Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis
  26. Beta-caroteen via voeding verlaagt heupfracturen onder Aziatische mannen
  27. Vitamine A, beta-caroteen en lycopeen via voeding verlagen waarschijnlijk alvleesklierkanker
  28. Groenten, fruit en beta-caroteen verlagen nierkanker
  29. Het eten van carotenoïden verlaagt ALS
  30. Carotenoïden via voeding verlagen mogelijk hoofd- en nekkanker
  31. Hoge bloedconcentraties van carotenoïden verlagen borstkanker
  32. Eieren verlagen leeftijdsgebonden maculaire degeneratie
  33. Luteïne en zeaxanthine via voeding verlagen gevorderde AMD
  34. Tomaten verlagen hart- en vaatziekten onder volwassenen
  35. Veel luteïne via voeding verlaagt mogelijk hart- en vaatziekten
  36. Veel β-cryptoxanthine via voeding verlaagt botontkalking en heupfracturen
  37. Beta-cryptoxanthine via voeding verlaagt blaaskanker
  38. Een dieet met veel vitamine A of carotenoïden verlaagt waarschijnlijk blaaskanker
  39. Een hoog carotenoïdenbloedgehalte verlaagt longkanker

Voedingsvraag: Wanneer is het zinvol om carotenoïdensupplementen te slikken?
Één zwaluw maakt nog geen zomer. Dus een énkele wetenschappelijke studie over een bepaald onderwerp zegt niet zoveel maar een overzichtsartikel (=een verzameling van wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp) van RCT's geeft wel antwoord op de volgende vraag:
”Is het zinvol om voedingssupplementen te slikken?”. Ja bij een positieve conclusie en nee bij een negatieve conclusie.

  1. 1.2 tot 60 mg/d carotenoïdensupplementen verlagen overgewicht
  2. Laag bloed carotenoïdengehalte verhoogt dementie
  3. Dagelijks 0.5-50 mg carotenoïdensupplementen verbetert geheugen bij mensen zonder dementie
  4. Carotenoïdensupplementen verlagen ontstekingen
  5. Astaxanthine verhoogt causaal goed cholesterolgehalte
  6. Lycopeensupplementen verlagen niet prostaatkanker
  7. Veel lycopeen via voeding verlaagt hart- en vaatziekten
  8. 25 mg lycopeen per dag verlaagt het LDL-cholesterolgehalte met 10%
  9. Beta-caroteensupplementen verhogen de kans op blaaskanker
  10. Dagelijks 2.5 gram plantensterolen en/of -stanolen gedurende minimaal 4 weken verlaagt de bloedwaarden van beta-caroteen en luteïne
  11. Mensen met leeftijdsgebonden maculaire degeneratie hebben baat bij 10 mg luteïne of zeaxanthine per dag

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

  • Carotenoïden zijn plantaardige en vetoplosbare stoffen, die groenten en fruit kleur geven. Zo is betacaroteen verantwoordelijk voor de gele kleur in wortels en abrikozen en lycopeen veroorzaakt de rode kleur in tomaten.
  • Er zijn 600 soorten carotenoïden. 10 % van de 600 soorten carotenoïden heeft provitamine A activiteit.  Dat wil zeggen ons lichaam kan uit deze carotenoïden (beta-caroteen, alfa-caroteen en beta-cryptoxanthine) vitamine A maken.
  • Van de 600 soorten carotenoïden komen 30-50 soorten in de voeding en 12-14 soorten in ons lichaam voor.
  • De belangrijkste lichaamseigen carotenoïden zijn beta- en alfa-caroteen, lycopeen, astaxanthine, luteïne, zeaxanthine en beta-cryptoxanthine.
  • Carotenoïden zijn antioxidanten in het lichaam. Ze maken in het lichaam de vrije radicalen onschadelijk. Maar een ziekteproces is méér dan alleen maar antioxidanten-tekort.
    De EFSA heeft tot op heden geen enkele claims van antioxidanten goedgekeurd. Slik pas voedingssupplementen wanneer de claims goedgekeurd zijn door de EFSA.
  • Er is geen dagelijks aanbevolen hoeveelheid carotenoïden vastgesteld.
  • Dagelijks 300 gram groente en 2-5 stuks fruit zijn nodig om genoeg carotenoïden binnen te krijgen.
  • Carotenoïden werken samen met ander antioxidanten. Daarom zitten vaak antioxidanten, zoals vitamine C en E in carotenoïdensupplement.
  • Natuurlijke carotenoïden worden slechter opgenomen dan synthetische carotenoïden.
  • Kies altijd voor  de natuurlijke vorm van beta-caroteen (uit de alg Dunaliella salina) in voedingssupplementen want synthetische beta-caroteen heeft in het lichaam bij een hoge dosering ook negatieve effecten.
  • Het slikken van carotenoïdensupplementen is zonde van het geld want de EFSA heeft tot op heden geen enkele claims goedgekeurd.
  • Volgens de EFSA levert 15 mg beta-caroteen als voedingsadditief en/of als voedingssupplement per dag geen ongewenste effecten op, zelfs niet voor zware rokers.

Levensmiddelen

Hoeveelheid microgram lycopeen per product

Hoeveelheid microgram beta-caroteen per product

Hoeveelheid microgram luteïne per product

Hoeveelheid microgram zeaxanthine per product

Gekookte wortelen (100 gram)

0

8742

280

6

Rauwe wortelen (100 gram)

-

6984

211

0

Gekookte boerenkool (100 gram)

168

5066

8982

233

Gekookte spinazie (100 gram)

150

3871

6628

18

10 stuks gedroogde abrikozen (100 gram)

-

2390

44

23

Gekookte andijvie (100 gram)

26

2240

2926

6

Tomatenpuree (100 gram)

36261

1379

418

 

Gekookte broccoli (100 gram)

-

691

924

0

Rauwe sla (100 gram)

3

660

1329

6

Gedroogde tuttifrutti (100 gram)

9

640

59

9

Gekookte spitskool (100 gram)

0

626

126

15

Rauwe tomaten (100 gram)

3509

531

61

5

Gekookte tomaten (100 gram)

3930

501

72

0

1 kaki (150 gram)

237

379.5

519

732

Gekookte paprika (100 gram)

34

380

343

79

Rauwe paprika (100 gram)

0

378

282

146

1 guave (90 gram)

-

342

-

0

Gekookte sperziebonen (100 gram)

6

297

57

25

Gekookte doperwten (100 gram)

-

245

1933

0

1 verse abrikoos met schil (20 gram)

-

240

6

1.8

1 stuk nectarine (90 gram)

-

235

980

72

Watermeloen (100 gram)

4089

188

30

0

Papaja (100 gram)

2035

161

3

9

Bramen (100 gram)

-

130

650

0

1 halve grapefruit (75 gram)

207

120

15

6.8

1 halve avocado (90 gram)

-

32

207

0

10 stuks gedroogde pruimen (100 gram)

-

31

120

0

De Gezondheidsraad en de EFSA hebben de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid lycopeen, beta-caroteen, luteïne en zeaxanthine nog niet vastgesteld.
1 mg = 1000 microgram.

 

Levensmiddelen

Hoeveel beta-cryptoxanthine (mcg)

Kaki (100 gram)

1447

Mandarijnen (100 gram)

787

Papaja (100 gram)

545

Passievrucht (100 gram)

370

Gedroogde krenten (100 gram)

195

Rode rauwe paprika (100 gram)

187

Suikermeloen (100 gram)

161

Sinaasappel (100 gram)

135

Guave (100 gram)

110

Rauwe veldsla (100 gram)

100

Abrikozen met schil (100 gram)

91

Gedroogde abrikozen (100 gram)

75

Gekookte spinazie (100 gram)

57

1 mg = 1000 mcg (microgram)