Voeding en gezondheid

2 kopjes koffie per dag verlaagt levercirrose

Onderzoeksvraag:
Verlaagde het drinken van koffie de kans op het krijgen van levercirrose?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 cohort studies en 4 patiënt-controle studies met in totaal 1990 mensen met levercirrose onder 432133 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 44% [gepoolde RR = 0.56, 95% BI = 0.44-0.68, I2 = 83.3%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 42% [gepoolde RR = 0.58, 95% BI = 0.41-0.76, I2 = 91.1%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose significant met 48% [gepoolde RR = 0.52, 95% BI = 0.40-0.63, I2 = 0.0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van alcoholgerelateerde levercirrose significant met 38% [gepoolde RR = 0.62, 95% BI = 0.51-0.73, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 2 kopjes koffie per dag, de kans op doodgaan aan levercirrose significant met 45% [gepoolde RR = 0.55, 95% BI = 0.35-0.74, I2 = 90.3%] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van minimaal 2 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van levercirrose verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Systematic review with meta-analysis: coffee consumption and the risk of cirrhosis by Kennedy OJ, Roderick P, […], Parkes J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26806124

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het drinken van koffie.
 

Een lage serum vitamine D-bloedwaarde verhoogt reuma

Onderzoeksvraag:
Het bewijs uit epidemiologische studies over de relatie tussen serum vitamine D-concentraties en reumatoïde artritis (RA) is inconsistent en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een hoge serum vitamine D-bloedwaarde de kans op het krijgen van reumatoïde artritis?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 observationele studies met 2148 reumatoïde artritis-patiënten en 1991 gezonde controles.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het serum vitamine D-bloedwaarde van reumatoïde artritis-patiënten significant met 16.52 nmol/L [95% BI = -18.85 tot -14.19 nmol/L, I2 = 46%, p = 0.04] lager lag ten opzichte van gezonde mensen.

De onderzoekers vonden een negatieve relatie tussen het serum vitamine D-bloedwaarde (25OHD) en de ziekte activiteitsindex [25OHD versus de activiteitsindex DAS28 van reumotoïde artritis: r = -0.13, 95% BI = -0.16 tot -0.09 en 25OHD versus het C-reactieve proteïne: r = -0.12, 95% BI = -0.23 tot -0.00].

De onderzoekers concludeerden dat een lage serum vitamine D-bloedwaarde de kans op het krijgen van reumatoïde artritis verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Serum Vitamin D Level and Rheumatoid Arthritis Disease Activity: Review and Meta-Analysis by Lin J, Liu J, […], Chen W.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4709104/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D.
Lees hier meer over overzichtsartikel, 95% BI en significant.
 

Veel kruisbloemige groenten verlaagt suikerziekte type 2

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van kruisbloemige groenten of citrusvruchten de kans op het krijgen van suikerziekte type 2?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 prospectieve cohort studies met in totaal 306723 deelnemers waarvan 16544 mensen met suikerziekte type 2. De studieduur varieerde tussen 4.6 en 24 jaar.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 4 cohort studies dat het eten van veel kruisbloemige groenten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 significant met 16% [SRR = 0.84, 95% BI = 0.73 tot 0.96, I2 = 54.4%] verlaagde.
Dit verlaagde risico was onafhankelijk van roken, alcoholgebruik, BMI en lichamelijke activiteiten (de risicofactoren van hart- en vaatziekten).

De onderzoekers vonden geen verband tussen het eten van citrusvruchten en de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 [SRR = 1.02, 95% BI = 0.96 tot 1.08, I2 = 0%].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel kruisbloemige groenten de kans op het krijgen van suikerziekte type 2 verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Consumption of citrus and cruciferous vegetables with incident type 2 diabetes mellitus based on a meta-analysis of prospective study by Jia X, Zhong L, [...], Sun S.

Link:
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1751991815001825

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over suikerziekte type 2.
Kruisbloemige groenten zijn verschillende soorten kolen, broccoli en spruitjes.

1200 mg NAC per dag verkomt een longaanval bij CODP-patiënten

Onderzoeksvraag:
Hebben COPD-patiënten baat bij het slikken van NAC?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 studies (waarvan 10 RCT’s) met 1933 COPD-patiënten in de NAC-groep en 2222 COPD-patiënten in de controle-groep.

De duur van de studies varieerde tussen 4 en 36 maanden.
Er werden geen siginificante bijwerkingen in de NAC-groep gevonden.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat patiënten behandeld met zowel een hoge (>600 mg per dag) als lage dosis NAC (600 mg per dag) lieten significant en consistent minder exacerbaties van chronische bronchitis of COPD zien [RR = 0.75, 95% BI = 0.66-0.84, p 0.01].
Echter, dit beschermende effect was duidelijker bij patiënten zonder luchtwegobstructie.

De onderzoekers vonden dat 600 mg NAC per dag of hoger was ook effectief bij COPD-patiënten, die gediagnosticeerd waren met de spirometrische criteria [RR = 0.75, 95% BI = 0.68-0.82, p = 0.04].

De onderzoekers concludeerden dat NAC toegediend moest worden in een dosis van ≥1200 mg per dag om exacerbaties te voorkomen, terwijl voor patiënten die lijden aan chronische bronchitis, maar zonder luchtwegobstructie, een onderhoudsbehandeling van 600 mg per dag voldoende was.

Oorspronkelijke titel:
Influence of N-acetylcysteine on chronic bronchitis or COPD exacerbations: a meta-analysis by Cazzola M, Calzetta L, […], Matera MG.

Link:
http://err.ersjournals.com/content/24/137/451.long

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over chronische ziekten. N-Acetyl Cysteïne oftewel NAC is een afgeleide van het zwavelhoudende aminozuur cysteïne. Cysteïne is een bouwsteen van glutathion. N-acetyl cysteïne kan een cel effectiever binnendringen dan cysteïne. Glutathion is één van de krachtigste lichaamseigen antioxidanten.

COPD komt vrijwel uitsluitend voor bij (ex-)rokers van 40 jaar en ouder.

Een longaanval wordt door artsen exacerbatie genoemd. Een longaanval is vaak te herkennen aan:

  • Duidelijk meer hoesten dan normaal.
  • Duidelijk meer en taaier slijm dan normaal.
  • Duidelijk meer benauwdheid dan normaal.

Voor de diagnostiek van COPD en monitoring van de behandeling wordt spirometrie aanbevolen. De spirometrische criteria, zoals FEV1, FVC en FEV1/FVC-ratio, worden geïnterpreteerd met behulp van referentiewaarden.

De verschillen tussen astma en COPD zijn:

 

Astma

COPD

Belangrijkste risicofactor

Atopie

Roken

Luchtwegobstructie

Wisselend, in de regel reversibel

Per definitie deels irreversibel

Pathofysiologie

Chronische ontsteking in alle luchtwegen, meestal gevoelig voor corticosteroïden

Chronische ontsteking met name in de kleine luchtwegen, relatief ongevoelig voor corticosteroïden

Leeftijd

Alle leeftijden

Meestal > 40 jaar

Beloop

Overwegend gunstig met variabele symptomen

Overwegend chronisch met geleidelijk progressieve symptomen

Allergologisch onderzoek

Geïndiceerd

Niet geïndiceerd

Longfunctie

Overwegend normaal (of met reversibele obstructie)

Blijvend verminderd (irreversibele obstructie)

Levensverwachting

(Vrijwel) normaal bij optimale behandeling

Verminderd, ook bij optimale behandeling

Inhalatiecorticosteroïden (ICS)

Meestal geïndiceerd, behalve bij weinig frequente klachten

Niet geïndiceerd, behalve bij frequente exacerbaties

 

Veel vezels via voeding verlaagt colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van vezels de kans op het krijgen van inflammatoire darmziekten, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 2 cohort studies, 1 geneste patiënt-controle studie en 5 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van colitis ulcerosa significant met 20% [95% BI = 0.64-1.00] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vezels vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn significant met 56% [95% BI = 0.29-0.69] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 10 gram vezels per dag de kans op het krijgen van de ziekte van Crohn significant met 13% [p 0.05] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel vezels de kans op het krijgen van inflammatoire darmziekten, zoals colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary fiber intake reduces risk of inflammatory bowel disease: result from a meta-analysis by Liu X, Wu Y, [...], Zhang D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26126709

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het eten van vezels.

Een vezelrijke maaltijd bevat minimaal 1.5 gram vezels per 100 kcal. Deze maaltijd is vezelrijk.
Welke producten uit de supermarkt 1.5 gram vezels per 100 kcal leveren, kunt u hier opzoeken.
 

Dagelijks 400 ml koffie verlaagt depressie

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van koffie de kans op het krijgen van depressie?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 observationele studies met in totaal 346913 deelnemers, waarvan 8146 mensen met depressie.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het drinken van veel koffie vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 24% [gepoolde RR = 0.76, 95% BI = 0.64-0.91] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden een non-lineair J-vormige relatie tussen het drinken van koffie en het risico op het krijgen van depressie met de grootste bescherming voor 400 ml koffie per dag.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van veel koffie, bij voorkeur 400 ml per dag, de kans op het krijgen van depressie verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Coffee, tea, caffeine and risk of depression: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies by Grosso G, Micek A, […], Galvano F.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26518745

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het drinken van koffie.

Een laag magnesiumgehalte verhoogt mogelijk depressie

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een laag magnesiumgehalte in het bloed de kans op het krijgen van depressie­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 3 cohort studies, 2 cross-sectionele studies en 1 patiënt-controle studie met in totaal 19137 patiënten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat patiënten met een laag magnesiumgehalte in het bloed een 34% verhoogde kans [RR = 1.34, 95% BI = 1.01-1.79, I2 = 33%]  hadden op het krijgen van depressie. Echter, dit verhoogde risico was niet meer significant wanneer het beperkt werd tot patiënt-controle en cohort studies [RR = 1.38, 95% BI = 0.92-2.07, I2 = 24%].
Niet significant (wil zeggen geen verband bij 95% betrouwbaarheid) want RR van 1 zat in de 95% BI van 0.92 tot 2.07. RR van 1 betekent geen risico.  

Op grond van de gevonden resultaten concludeerden de onderzoekers dat een laag magnesiumgehalte in het bloed de kans op het krijgen van een depressie mogelijk verhoogde. Mogelijk omdat het verhoogde risico niet significant was wanneer het beperkt werd tot patiënt-controle en cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Hypomagnesaemia linked to depression: a systematic review and meta-analysis by Cheungpasitporn W, Thongprayoon C, […], Erickson SB.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25827510

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over magnesium.
Deze maaltijden bevatten minimaal 200 mg magnesium.

 

0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken verlagen depressie onder vrouwen

Onderzoeksvraag:
Verlagen de visvetzuren EPA en DHA de kans op het krijgen van depressie onder vrouwen­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 RCT’s met 182 patënten in de placebo-groep en 185 patiënten die DHA en EPA kregen. De gemiddelde studieduur was 8 weken. De gemiddelde dosering was 1.4 g EPA en 0.9 g DHA.

Er was geen heterogeniteit tussen de studies en geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat de inname van DHA en EPA als monotherapie de kans op het krijgen van een depressie onder vrouwen significant met 35% [95% BI = 0.41-0.90, I2 = 13%] verlaagde

De onderzoekers concludeerden dat de inname van 0.9 g DHA en 1.4 g EPA gedurende 8 weken als monotherapie de kans op het krijgen van een depressie onder vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Combined application of eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid on depression in women: a meta-analysis of double-blind randomized controlled trials by Yang JR, Han D, […], Qiu XH.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4536843/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over de positieve kant van EPA en DHA. Deze vissen bevatten 1.4 g EPA en 0.9 g DHA.

 

Vis verlaagt depressie

Onderzoeksvraag:
Het verband tussen visconsumptie en het risico op het krijgen van depressie is controversieel. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van vis de kans op het krijgen van depressie­?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 studies met in totaal 150278 deelnemers.

Er was geen sprake van publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 17% [95% BI = 0.74 tot 0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.75 tot 0.94, n=10] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cross-sectionele studies dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.68 tot 1.00, n=16] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel vis vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van depressie zowel onder mannen als vrouwen significant verlaagde.

Op grond van de gevonden resultaten concludeerden de onderzoekers dat het eten veel vis de kans op het krijgen van depressie verlaagde.  

Oorspronkelijke titel:
Fish consumption and risk of depression: a meta-analysis by Li F, Liu X and Zhang D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26359502

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visconsumptie.

Suikerziekte verhoogt de kans op primaire leverkanker


Research questio
n: Studies on the relationship between diabetes and hepatocellular carcinoma (primary liver cancer) gave inconsistent findings on. It was therefore carried out this review

article.Diabetes increases the risk of hepatocellular carcinoma?Study design:

case-cont
rol studies contained This review article 17 and 32 cohort studies.Resul

ts and conclusions: th
e meta-analysis showed a significant increased risk [RR = 2.31, 95% CI = 1.87-2.84] on getting hepatocellular carcinoma patients see under sugar. The significant increased risk of 17 case-control studies was 2.40 [95% CI = 1.85-3.11] and under 25 cohort studies was 2.23 [95% CI: 1.68-2.96]. Significant is, there is a link.

The meta-analysis also showed that diabetics 2.43 times more likely [RR = 2.43, 95% CI = 1.66-3.55] walked, dying to hepatocellular carcinoma than those without diabetes.

The researchers concluded that the chance of getting diabetes both hepatocellular carcinoma as dead to hepatocellular carcinoma increased.Original

title: Diabetes mel
litus and risk or hepatocellular carcinoma: a systematic review and meta-analysis by Wang P, Kang DH, [...], Liu Z.

Lin
k: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/dmrr.1291/abstract?deniedAccessCustomisedMessage=&userIsAuthent

icated=falseExtra informati
on of El Mondo: HCC or primary liver cancer is very rare in the Western world a malignant tumor, but the most frequent primary malignant liver tumor. Hepatocellular carcinoma is one of the most common malignant diseases.The main caus
es of primary liver cancer are hepatitis B, C and D, alcoholic liver cirrhosis, metabolic liver diseases (such as hemochromatosis and alpha1-antitrypsin deficiency) and non-alcoholic steatohepatitis.More t
han 80% of patients with hepatocellular carcinoma has cirrhosis of the liver.

Veel vitamine E via voeding verlaagt ziekte van Parkinson

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge inname van vitamine C, vitamine E of beta-caroteen via voeding de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 observationele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 13% [RR = 0.87, 95% BI = 0.77 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.64 tot 0.96] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge inname van vitamine E via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson verlaagde. Verder verlaagde een hoge inname van beta-caroteen via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson onder vrouwen.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin C, vitamin E, β-carotene and risk of Parkinson's disease: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies by Niu F, Xie W, […], Yu X.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36961747/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, vitamine C, E, beta-caroteen en ziekte van Parkinson.
 

Peulvruchten verlagen mogelijk een beroerte

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van veel peulvruchten mortaliteit (zoals, doodgaan aan alle oorzaken, kanker of hart- en vaatziekten)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 32 cohort studies met in totaal 1141793 deelnemers, waarvan 93373 doden aan alle oorzaken (all-cause mortaliteit).

De bewijslast van de studies was zwak tot matig.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel peulvruchten, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 6% [HR = 0.94, 95% BI = 0.91 tot 0.98, n = 27] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel peulvruchten, de kans op het krijgen van een beroerte significant met 9% [HR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.99, n = 5] verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses, dat elke verhoging met 50 gram peulvruchten per dag, de kans op doodgaan aan alle oorzaken significant met 6% [HR = 0.94, 95% BI = 0.89 tot 0.99, n = 19] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel peulvruchten, minimaal 50 gram per dag, de kans op zowel doodgaan aan alle oorzaken als de kans op het krijgen van een beroerte mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat de bewijslast van de studies zwak tot matig was.

Oorspronkelijke titel:
Legume Consumption and Risk of All-Cause and Cause-Specific Mortality: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Studies by Zargarzadeh N, Mousavi SM, […], Esmaillzadeh A.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36811595/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, peulvruchten en beroerte.

Dagelijks 200 gram zuivelproducten verhogen ziekte van Parkinson

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
De huidige bevindingen over de differentiële effecten van de verschillende dierlijke eiwittenbronnen in voeding op het risico op het krijgen van neurodegeneratieve ziekten zijn tegenstrijdig. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Wat is de relatie tussen het eten van de verschillende dierlijke eiwittenbronnen, zoals zuivel, vlees, gevogelte en vis en de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer, dementie of de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 33 prospectieve cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van vis de kans op het krijgen van Alzheimer significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.57 tot 0.97] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van vis de kans op het krijgen van dementie significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.75 tot 0.93] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van vis de kans op cognitieve achteruitgang significant met 15% [RR = 0.85, 95% BI = 0.81 tot 0.95] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel (totale) zuivelproducten de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 49% [RR = 1.49, 95% BI = 1.06 tot 2.10] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het drinken van veel melk de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 40% [RR = 1.40, 95% BI = 1.13 tot 1.73] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel (totale) zuivelproducten de kans op cognitieve achteruitgang significant met 11% [RR = 0.89, 95% BI = 0.80 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel (totaal) vlees de kans op cognitieve achteruitgang significant met 28% [RR = 0.72, 95% BI = 0.57 tot 0.90] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel gevogelte de kans op cognitieve achteruitgang significant met 18% [RR = 0.82, 95% BI = 0.68 tot 0.99] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 200 gram (totale) zuivelproducten per dag, de kans op cognitieve achteruitgang significant met 12% verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 200 gram (totale) zuivelproducten per dag, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 11% verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van vis zowel de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer, dementie als cognitieve achteruitgang verlaagde, terwijl zuivelproducten, met name melk de ziekte van Parkinson verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Association between animal protein sources and risk of neurodegenerative diseases: a systematic review and dose-response meta-analysis by Talebi S, Asoudeh F, […], Mohammadi H.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36647769/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, zuivelproducten, vis, vlees en dementie.

 

Tomaten verlagen causaal tumornecrosefactor-alfa gehalte bij volwassenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Ontsteking is een belangrijke oorzaak van chronische ziekten. Verschillende studies hebben de effecten van het eten van tomaten op de inflammatoire biomarkers (C-reactieve proteïne (CRP), interleukine 6 (IL-6) en tumornecrosefactor-α (TNF-α) onderzocht maar de resultaten zijn dubbelzinnig en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van tomaten causaal de kans op het krijgen van ontstekingen bij volwassenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 RCT’s met in totaal 465 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van tomaten het tumornecrosefactor-alfa gehalte (TNF-α gehalte) bij volwassenen significant verlaagde [Hedges' g = -0.45, 95% BI = -0.76 tot -0.13, p = 0.005, I2 = 0.0%].
Echter, het had geen effect op het CRP en IL-6 gehalte.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van tomaten het tumornecrosefactor-alfa gehalte (TNF-α gehalte) bij volwassenen causaal verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effect of tomato consumption on inflammatory markers in health and disease status: A systematic review and meta-analysis of clinical trials by Widjaja G, Doewes RI, […], Aravindhan S.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35871957/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over tomaten en chronische ziekten.

Tumornecrosefactor-alfa (TNF-α) is een inflammatoir cytokine dat verhoogd is bij hartfalen.

Dagelijks 400 mg vitamine C supplementen verbetert longfunctie van COPD patiënten

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben COPD patiënten baat bij het slikken van vitamine C supplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 RCT’s met in totaal 487 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van 400 mg vitamine C supplementen per dag of hoger, het percentage geforceerde expiratoire volume in 1 seconde (FEV1%) bij COPD patiënten verbeterde [SMD = 1.08, 95% BI = 0.03 tot 2.12, p = 0.04].

De onderzoekers vonden dat het slikken van 400 mg vitamine C supplementen per dag of hoger, de FEV1/FVC verhouding bij COPD patiënten verbeterde [WMD = 0.66, 95% BI = 0.26 tot 1.06, p = 0.001].

De onderzoekers vonden dat het slikken van 400 mg vitamine C supplementen per dag of hoger, het serum vitamine C gehalte bij COPD patiënten verhoogde [SMD = 0.63, 95% BI = 0.02 tot 1.24, p = 0.04].

De onderzoekers vonden dat het slikken van 400 mg vitamine C supplementen per dag of hoger, het serum GSH gehalte bij COPD patiënten verhoogde [SMD = 2.47, 95% BI = 1.06 tot 3.89, p = 0.0006].

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 400 mg vitamine C supplementen per dag of hoger, het serum gehalte aan antioxidanten, met name vitamine C en GSH verhoogde en de longfunctie, met name FEV1% en FEV1/FVC verbeterde van COPD patiënten.

Oorspronkelijke titel:
Efficacy of Vitamin C Supplementation on Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD): A Systematic Review and Meta-Analysis by Lei T, Lu T, […], Liu J.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9473551/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over COPD en vitamine C.

Geforceerde expiratoire volume in 1 seconde (FEV1) of de éénsecondewaarde (ESW) is de maximale hoeveelheid lucht die u na een volledige inademing snel en geforceerd kunt uitademen in één seconde. Het is belangrijk om die FEV1 waarde te vergelijken met de “normale” waarde van een vergelijkbaar persoon (leeftijd, geslacht, grootte). Aan de hand daarvan kan de ernst van de luchtwegvernauwing geëvalueerd worden.

FVC of de geforceerde vitale capaciteit is de totale hoeveelheid lucht die na een volledige inademing maximaal kan worden uitgeademd.

Tiffeneau index of FEV1/FVC verhouding zegt iets over hoe open de luchtwegen staan. Normaal gesproken moet deze waarde groter dan 0.7 zijn. Bij een waarde onder 0.7 is er sprake van vernauwde luchtwegen.

 

Vitamine E-supplementen verbeteren kwaliteit van leven van mensen met reumatoïde artritis

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Hebben mensen met reumatoïde artritis (chronische gewrichtsreuma) baat bij het slikken van vitamine E supplementen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 RCT’s met in totaal 39845 patiënten. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat mensen met reumatoïde artritis met gevoelige gewrichten baat hadden bij het slikken van vitamine E supplementen [MD = -1.66, 95% BI = -6.32 tot -2.99, I2 = 93%, p 0.00001].

De onderzoekers vonden dat mensen met reumatoïde artritis met gezwollen gewrichten baat hadden bij het slikken van vitamine E supplementen [MD = -0.46, 95% BI = -1.98 tot -1.07, I2 = 56%,p = 0.08].

De onderzoekers concludeerden dat het vermogen van vitamine E om de darmbarrière te herstellen en het maagdarmkanaal te verbeteren, kan verband houden met de preventie en behandeling van reumatoïde artritis. Vitamine E-supplementen die regelmatig worden gebruikt, kunnen mensen met reumatoïde artritis helpen gewrichtspijn, oedeem en stijfheid te verminderen en hun algehele kwaliteit van leven te verbeteren.

Oorspronkelijke titel:
Effect of vitamin E supplementation in rheumatoid arthritis: a systematic review and meta-analysis by Kou H, Qing Z, […], Ma J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35468933/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over reuma, significant/RCT’s en vitamine E.

 

Veel zuiveleiwitten via voeding verlaagt mogelijk nierstenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een hoge inname (consumptie) van eiwitten via voeding de kans op het krijgen van niestenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 prospectieve cohort studies.
Volgens het NutriGrade puntensysteem was de bewijslast van de studies laag.
Er was pubicatie bias voor dierlijke eiwitten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van dierlijke eiwitten (niet afkomstig van zuivelproducten) via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 11% [RR = 1.11, 95% BI = 1.03 tot 1.20, I2 = 0%, n = 4] verhoogde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vlees en vleesproducten via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 22% [RR = 1.22, 95% BI = 1.09 tot 1.38, I2 = 13%, n = 3] verhoogde.
Significant omdat RR van 1 niet in de 95% BI van 1.09 tot 1.38 zat. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van verwerkt vlees via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 29% [RR = 1.29, 95% BI = 1.10 tot 1.51, I2 = 0%, n = 2] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van zuiveleiwitten via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.99, I2 = 0%, n = 4] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 gram roodvlees, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 39% [RR = 1.39, 95% BI = 1.13 tot 1.71] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat hoge inname van vlees en vleesproducten de kans op het krijgen van nierstenen mogelijk verhoogde, terwijl een hoge inname van zuiveleiwitten via voeding de kans op het krijgen van nierstenen mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat de bewijslast van de studies laag was en er was sprake van publicatie bias.

Oorspronkelijke titel:
Associations of Total Protein or Animal Protein Intake and Animal Protein Sources with Risk of Kidney Stones: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis by Asoudeh F, Talebi S, […], Mohammadi H.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35179185/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s en eiwitten.

Wanneer in het overzichtsartikel de bewijslast van de studies laag is en er is sprake van publicatie bias, dan zijn de gevonden resultaten niet erg betrouwbaar.

 

Veel zuiveleiwitten via voeding verlaagt mogelijk nierstenen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een hoge inname (consumptie) van eiwitten via voeding de kans op het krijgen van niestenen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 prospectieve cohort studies.
Volgens het NutriGrade puntensysteem was de bewijslast van de studies laag.
Er was pubicatie bias voor dierlijke eiwitten.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van dierlijke eiwitten (niet afkomstig van zuivelproducten) via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 11% [RR = 1.11, 95% BI = 1.03 tot 1.20, I2 = 0%, n = 4] verhoogde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vlees en vleesproducten via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 22% [RR = 1.22, 95% BI = 1.09 tot 1.38, I2 = 13%, n = 3] verhoogde.
Significant omdat RR van 1 niet in de 95% BI van 1.09 tot 1.38 zat. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van verwerkt vlees via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 29% [RR = 1.29, 95% BI = 1.10 tot 1.51, I2 = 0%, n = 2] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van zuiveleiwitten via voeding, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 9% [RR = 0.91, 95% BI = 0.84 tot 0.99, I2 = 0%, n = 4] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 100 gram roodvlees, de kans op het krijgen van nierstenen significant met 39% [RR = 1.39, 95% BI = 1.13 tot 1.71] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat hoge inname van vlees en vleesproducten de kans op het krijgen van nierstenen mogelijk verhoogde, terwijl een hoge inname van zuiveleiwitten via voeding de kans op het krijgen van nierstenen mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat de bewijslast van de studies laag was en er was sprake van publicatie bias.

Oorspronkelijke titel:
Associations of Total Protein or Animal Protein Intake and Animal Protein Sources with Risk of Kidney Stones: A Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis by Asoudeh F, Talebi S, […], Mohammadi H.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35179185/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s en eiwitten.

Wanneer in het overzichtsartikel de bewijslast van de studies laag is en er is sprake van publicatie bias, dan zijn de gevonden resultaten niet erg betrouwbaar.

 

Een hoge vitamine A en B inname via voeding verlagen glaucoom

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Er is momenteel een gebrek aan kwalitatief hoogstaand onderzoek naar de beste voedingsaanbevelingen voor patiënten met vroeg glaucoom of met een verhoog risico op glaucoom. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt een hoge vitamine inname via voeding de kans op het krijgen van glaucoom (groene staar)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 cohort studies met in totaal 262189 patiënten.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge vitamine A inname via voeding, de kans op het krijgen van glaucoom significant met 37% [OR = 0.63, 95% BI = 0.53 tot 0.76, p 001, I2 = 49%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge vitamine B inname (een combinatie van B1, B2, B3, B6 en B12) via voeding, de kans op het krijgen van glaucoom significant met 29% [OR = 0.71, 95% BI = 0.64 tot 0.80, p 0.001, I2 = 29%] verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verlaagd effect tussen een hoge vitamine C inname via voeding en de kans op het krijgen van glaucoom [OR = 0.69, 95% BI = 0.48 tot 1.01].

De onderzoekers vonden geen verlaagd effect tussen een hoge vitamine D inname via voeding en de kans op het krijgen van glaucoom [OR = 0.90, 95% BI = 0.45 tot 1.83].
Geen verlaagd effect omdat OR van 1 in de 95% BI van 0.45 tot 1.83 zat. OR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico/effect.

De onderzoekers vonden geen verlaagd effect tussen een hoge vitamine E inname via voeding en de kans op het krijgen van glaucoom [OR = 0.91, 95% BI = 0.71 tot 1.16].

De onderzoekers concludeerden dat een hoge vitamine A inname en een hoge vitamine B (een combinatie van B1, B2, B3, B6 en B12) inname via voeding, de kans op het krijgen van glaucoom verlaagden.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin intake and glaucoma risk: A systematic review and meta-analysis by Han FF and Fu XX.         

Link:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0181551222000419?via%3Dihub

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s, glaucoom en vitamine A en B.

Veel antioxidanten via voeding verlaagt ziekte van Parkinson

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge antioxianten (zoals vitamine C en E, luteïne, beta-caroteen, anthocyaninen en zink) inname via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 prospectieve cohort studies, 2 geneste patiënt-controle studies (448737 deelnemers waarvan 4654 mensen met de ziekte van Parkinson) en 6 patiënt-controle studies (1948 mensen zonder de ziekte van Parkinson en 1273 mensen met de ziekte van Parkinson).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 7 cohort studies dat een hoge vitamine E inname via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 16% [gepoode RR = 0.84, 95% BI = 0.71 tot 0.99] verlaagde.
Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in 2 cohort studies dat een hoge anthocyaninen inname via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 24% [gepoode RR = 0.76, 95% BI = 0.61 tot 0.96] verlaagde.
Significant omdat gepoolde RR van 1 niet in de 95% BI van 0.61 tot 0.96 zat. RR van 1 wil zeggen, er is geen verband/risico.

De onderzoekers vonden in 3 patiënt-controle studies dat een hoge luteïne inname via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 86% [gepoode RR = 1.86, 95% BI = 1.20 tot 2.88] verhoogde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 50 mg vitamine C per dag via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.88 tot 0.99, n = 6] verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 5 mg vitamine E per dag via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.70 tot 0.99, n = 7] verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 2 mg beta-caroteen per dag via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.89 tot 0.99, n = 6] verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 1 mg zink per dag via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson significant met 35% [OR = 0.65, 95% BI = 0.49 tot 0.86, n = 1] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een hoge antioxianten (zoals vitamine C en E, luteïne, beta-caroteen, anthocyaninen en zink) inname via voeding, de kans op het krijgen van de ziekte van Parkinson verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary Antioxidants and Risk of Parkinson's Disease: A Systematic Review and Dose-response Meta-analysis of Observational Studies by Talebi S, Ghoreishy SM, […], Mohammadi H.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35030236/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s en antioxidaten.

Dagelijks 0.8-10 mg foliumzuursupplementen verlagen CRP gehalte

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Foliumzuursuppletie verlagen ontstekingen. Echter, de bewezen effecten op de ontstekingsmarkers zijn onduidelijk omdat klinische studies over dit onderwerp inconsistente resultaten laten zien en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.  

Verlaagt het slikken van foliumzuursupplementen het gehalte van de ontstekingsmarkers, zoals het CRP en IL-6 en TNF-α gehalte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 RCT’s met in totaal 1392 deelnemers.
De gemiddelde leeftijd varieerde tussen 24.2 en 68.1 jaar.

De studiegrootte varieerde tussen 19 en 530 deelnemers.
De suppletieduur (duur van de studie) varieerde tussen 2 en 52 weken.

De dagelijkse dosering van foliumzuursupplementen varieerde tussen 0.8 mg en 10 mg.
Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van foliumzuursupplementen het CRP gehalte significant verlaagde [WMD = -0.59 mg/L, 95% BI = -0.85 tot -0.33, p 0.001, I2 = 91.3%, p 0.001, n = 1279 deelnemers].
Dit significante verlaagde effect werd ook teruggevonden in de subgroepenanalyes en de sensitiviteitsanalyses. 

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van foliumzuursupplementen en het verlagende effect op het IL-6 [WMD = -0.12, 95% BI = -0.95 tot 0.72 pg/mL, p = 0.780] en TNF-α gehalte [WMD = -0.18, 95% BI = -0.86 tot 0.49 pg/mL, p = 0.594].  
Geen verband omdat de gevonden p-waarde van 0.594 groter was dan de p-waarde van 0.05.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van 0.8-10 mg foliumzuursupplementen per dag het CRP gehalte verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Effects of Folic Acid Supplementation on Inflammatory Markers: A Grade-Assessed Systematic Review and Dose-Response Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials by Asbaghi O, Ashtary-Larky D, […], Naeini AA.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8308638/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, foliumzuur en CRP.

 

Vitamine D supplementen verlagen astma bij kinderen

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
De associatie tussen het serum 25-hydroxyvitamine D 25(OH)D gehalte (vitamine D gehalte in het bloed) en het optreden van astma bij kinderen is controversieel en daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.  

Verhoogt een laag vitamine D gehalte (gemeten als 25(OH)D gehalte) in het bloed de kans op het krijgen van astma bij kinderen?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 35 studies met in totaal 5711 kinderen met astma en 21561 kinderen zonder astma (de controles).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het vitamine D gehalte van kinderen met astma significant lager was dan van kinderen zonder astma [21.7 ng/mL versus 26.5 ng/mL, SMD = -1.36, 95% BI = -2.40 tot -0.32, p = 0.010].

De onderzoekers vonden dat de behandeling met vitamine D supplementen de kans op terugval bij kinderen met astma significant met 65% [RR = 0.35, 95% BI = 0.35 tot 0.79, p = 0.002] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat een laag vitamine D gehalte in het bloed de kans op het krijgen van astma verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Vitamin D and asthma occurrence in children: A systematic review and meta-analysis by Wang Q, Ying Q, [...], Chen J.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34366195/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, vitamine D en astma.

 

Vitamine D tekort verhoogt acné

Afbeelding

Onderzoeksvraag:
Vitamine D-tekort wordt vaak in verband gebracht met de verschillende medische aandoeningen. Echter, een uitgebreide meta-analyse die het verband tussen het vitamine D-gehalte en acné beoordeelt, ontbreekt en daarom werd dit overzichtsartikel (meta-analyse) uitgevoerd.  

Verhoogt een laag vitamine D gehalte (gemeten als 25(OH)D gehalte) de kans op het krijgen van acné?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 studies met in totaal 1362 patiënten met acné en 1081 mensen zonder acné (de controles).

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het vitamine D gehalte in het bloed van patiënten met acné significant lager was dan van patiënten zonder acné [gepoolde MD = -9.02 ng/mL, 95% BI = -13.22 tot -4.81, p 0.0001].

De onderzoekers vonden dat een vitamine D tekort de kans op het krijgen van acné met 197% [gepoolde OR = 2.97, 95% BI = 1.68 tot 5.23, I2 = 72%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het vitamine D gehalte in het bloed negatief correleerde met de  ernst van acné.

De onderzoekers concludeerden dat een vitamine D tekort zowel de kans op het krijgen van acné als de ernst van acné verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Association between Vitamin D Level and Acne, and Correlation with Disease Severity: A Meta-Analysis by Hasamoh Y, Thadanipon K, […], Juntongjin P.

Link:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34348293/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer informatie/studies over significant/RCT’s/overzichtsartikel, vitamine D en chronische ziektes.