Voeding en gezondheid

Onderzoeksvraag:
Hebben vrouwen die borstvoeding geven minder kans op het krijgen van fracturen, als gevolg van botontkalking (osteoporosis)?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 12 studies met in totaal 14954 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat vrouwen die borstvoeding gaven een significante, verlaagde kans van 30% [RR = 0.70, 95% BI = 0.49-0.99] op het krijgen van fracturen, als gevolg van botontkalking hadden.

De onderzoekers vonden dat vrouwen die borstvoeding gaven een significante, verlaagde kans van 34% [RR = 0.66, 95% BI = 0.47-0.93] op het krijgen van fracturen, als gevolg van botontkalking na de menopauze hadden.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 1 maand borstvoeding, de kans op het krijgen van fracturen, als gevolg van botontkalking onder vrouwen significant met 0.9% verlaagde.

De onderzoekers vonden in dosisafhankelijke analyses dat elke verhoging met 1 maand borstvoeding, de kans op het krijgen van heupfracturen, als gevolg van botontkalking onder vrouwen significant met 1.2% verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het geven van borstvoeding de kans op het krijgen van fracturen, als gevolg van botontkalking onder vrouwen (met name bij postmenopauzale vrouwen) verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
A meta-analysis of breastfeeding and osteoporotic fracture risk in the females by Duan X, Wang J and Jiang X.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27577724

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over de positieve effecten van het geven van borstvoeding.

Onderzoeksvraag:
Is er een relatie tussen het kopergehalte en zwangerschapsvergiftiging?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 patiënt-controle studies en 2 cross-sectionele studies met in totaal 442 vrouwen met zwangerschapsvergiftiging en 463 vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het kopergehalte van vrouwen met zwangerschapsvergiftiging significant hoger was dan van vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging [SMD = 0.69 mcg/L, 95% BI = 0.54-0.84, I2 = 96.7%, p 0.001].
Dit significante verschil werd zowel onder Aziaten [SMD = 0.73, 95% BI = 0.57-0.90, I2 = 97.3%] als onder Europeanen [SMD = 0.50, 95% BI = 0.14-0.86, I2 = 58.9%] gevonden.

De onderzoekers concludeerden dat het kopergehalte van vrouwen met zwangerschapsvergiftiging hoger was dan van vrouwen zonder zwangerschapsvergiftiging.

Oorspronkelijke titel:
A meta-analysis of copper level and risk of preeclampsia: Evidence from 12 publications by Zhang M and Fan Y.

Link:
http://www.bioscirep.org/content/36/4/e00370.long

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over koper en zwangerschap.

Pre-eclampsie is een combinatie van een te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine tijdens de zwangerschap. In de volksmond is de aandoening bekend onder de naam zwangerschapsvergiftiging, maar die term wordt in medische vaktaal niet meer gebruikt.

Onderzoeksvraag:
Observationele studies suggereren een verband tussen het slikken van B-vitamines en het risico op het krijgen van kanker, echter dit verband blijft controverseel. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het slikken van B-vitamines de kans op het krijgen van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 RCT’s met in totaal 74498 deelnemers, waarvan 16 RCT’s die 4103 kankergevallen rapporteerden, 6 RCT’s die 731 sterfgevallen aan kanker rapporteerden en 15 RCT’s die 7046 sterfgevallen rapporteerden.

De follow-up duur varieerde tussen 2.0 en 7.3 jaar. De dosering van foliumzuur varieerde tussen 0.4 en 40 mg per dag, van vitamine B6 tussen 3.0 en 250 mg per dag en van vitamine B12 tussen 20 en 2000 μg per dag.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van B-vitamines de kans op het krijgen van kanker niet significant met 4% [RR = 1.04, 95% BI = 0.98-1.10, p  =  0.216] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van B-vitamines de kans op doodgaan aan kanker niet significant met 5% [RR = 1.05, 95% BI = 0.90-1.22, p  =  0.521] verhoogde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het slikken van B-vitamines de kans op het krijgen van huidmelanomen (huidkanker) significant met 53% [RR = 0.47, 95% BI = 0.23-0.94, p  =  0.032] verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van B-vitamines en de totale mortaliteit [RR = 1.00, 95% BI = 0.94-1.06, p =  0.952].

De onderzoekers concludeerden dat er geen verband bestond tussen het slikken van B-vitamines en de kans op het krijgen van kanker of doodgaan aan kanker. Echter, het slikken van B-vitamines verlaagde wel de kans op het krijgen van huidmelanomen (huidkanker).

Oorspronkelijke titel:
Effect of vitamin B supplementation on cancer incidence, death due to cancer, and total mortality. A PRISMA-compliant cumulative meta-analysis of randomized controlled trials by Zhang SL, Chen TS, […], Zhou YH. 

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4979769/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en B-vitamines.

Melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit de moedervlek.
Ongeveer 5% van alle Nederlandse huidkankerpatiënten heeft melanoom. Andere vormen van huidkanker zijn: basaalcelcarcinoom (ongeveer 80%), plaveiselcelcarcinoom (ongeveer 15%) en merkelcelcarcinoom (minder dan 1%).

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van eieren en gevogelte de kans op het krijgen van non-Hodgkin lymfoom?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 patiënt-controle studies en 3 prospectieve cohort studies met in totaal 11271 mensen met non-Hodgkin lymfoom.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel gevogelte vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van non-Hodgkin lymfoom niet significant met 4% [RR = 1.04, 95% BI = 0.86-1.27, I2 = 84.0%] verhoogde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel eieren vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van non-Hodgkin lymfoom niet significant met 15% [RR = 1.15, 95% BI = 0.87-1.51, I2 = 85.3%] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van gevogelte of eieren de kans op het krijgen van non-Hodgkin lymfoom niet verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Lack of association of poultry and eggs intake with risk of non-Hodgkin lymphoma: a meta-analysis of observational studies by Dong Y and Wu G.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27405484

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en vleesconsumptie.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van citrusvruchten de kans op het krijgen van maagkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 5 cohort studies.
De follow-up duur varieerde tussen 4.5 en 11 jaar.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van citrusvruchten de kans op het krijgen van maagkanker significant met 13% [sES = 0.87, 95% BI = 0.76-0.99, I2 = 69.6%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van citrusvruchten de kans op het krijgen van cardia maagkanker significant met 33% [sES = 0.67, 95% BI = 0.55-0.81, I2 = 46.1%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten 100 gram citrusvruchten per dag de kans op het krijgen van cardia maagkanker significant met 40% [sES = 0.60, 95% BI = 0.44-0.83] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van citrusvruchten (minimaal 100 gram per dag) de kans op het krijgen van maagkanker, met name cardia maagkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intakes of citrus fruit and risk of gastric cancer incidence: an adaptive meta-analysis of cohort studies by Bae JM and Kim EH.

Link:
http://e-epih.org/journal/view.php?doi=10.4178/epih.e2016034

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over fruitconsumptie en kanker.
Citrusvruchten zijn sinaasappel, citroen, mandarijn, limoen en grapefruit.


 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van bepaalde voeding de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 patiënt-controle studies en 2 cohort studies.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van fruit de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm niet significant met 35% [OR = 0.65, 95% BI = 0.37-1.13] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van groenten de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm significant met 55% [OR = 0.45, 95% BI = 0.29-0.71] verlaagde. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden dat het eten van verzadigd vet de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm niet significant met 25% [OR = 1.25, 95% BI = 0.82-1.91] verhoogde. Niet significant omdat OR van 1 in de 95% BI van 0.82 tot 1.91 zat. OR van 1 wil zeggen, er is geen risico.

De onderzoekers vonden dat het eten van roodvlees de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm niet significant met 15% [OR = 0.85, 95% BI = 0.61-1.17] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van bewerkt vlees de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm niet significant met 3% [OR = 1.03, 95% BI = 0.73-1.46] verhoogde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van groenten, maar niet fruit, verzadigd vet, roodvlees of bewerkt vlees de kans op het krijgen van een Barrett-slokdarm verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary fruit, vegetable, fat, and red and processed meat intakes and Barrett's esophagus risk: a systematic review and meta-analysis by Zhao Z, Pu Z, [...], Zhao Q.

Link:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4891687/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en groenten en fruit.

Een Barrett-slokdarm is een premaligne aandoening. Dit betekent dat er in het Barrettslijmvlies een hogere kans is op het ontstaan van kanker dan in ander slijmvlies. Met andere woorden, een Barrett-slokdarm geeft een hoger risico op het krijgen van slokdarmkanker. Ongeveer 3-5% van alle mensen met een Barrett-slokdarm zal op den duur slokdarmkanker krijgen. Een Barrett-slokdarm komt vooral voor bij blanke mannen die ouder zijn dan 50 jaar. Vaak hebben zij langdurig klachten van brandend maagzuur gehad. De Barrett-slokdarm begint altijd onderaan in de slokdarm op de plaats waar de slokdarm over gaat in de maag.

Sinds augustus 2016 kan aan de hand van de genetische opmaak van de cellen in de slokdarm de kans op slokdarmkanker op de lange termijn voorspelt worden. Dit wordt gezien als een doorbraak in het kankeronderzoek bij patiënten met een Barrett-slokdarm.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van slokdarmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 1 cohort studie en 6 patiënt-controle studies met in toaal 2629 mensen met slokdarmkanker en 481193 mensen zonder slokdarmkanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker niet significant met 22% [OR = 0.78, 95% BI = 0.59-1.04] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel anthocyaninen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 40% [OR = 0.60, 95% BI = 0.49-0.74, I2 = 41.8%, p = 0.112] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel flavanonen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 35% [OR = 0.65, 95% BI = 0.49-0.86] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel flavonen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker significant met 22% [OR = 0.78, 95% BI = 0.64-0.95, I2 = 0%, p = 0.743] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel anthocyaninen, flavanonen en flavonen de kans op het krijgen van slokdarmkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat dit overzichtsartikel slechts 1 cohort studie kende.

Oorspronkelijke titel:
Flavonoids, Flavonoid Subclasses, and Esophageal Cancer Risk: A Meta-Analysis of Epidemiologic Studies by Cui L, Liu X, […], Sun C.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4924191/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over flavonoïden.

De kleur van de meeste vruchten, bessen en bloemen bestaat uit een mengsel van anthocyanen en anthocyanidines. De hoogste gehalten aan anthocyanen worden gevonden in bessensap, rode wijn, bessen en druiven.
Flavanonen komen voor in citrusvruchten.
De belangrijkste bronnen van flavonolen en flavonen zijn thee, wijn en uien.


 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het slikken van multivitaminesupplementen met foliumzuur of foliumzuur alleen tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van een zwangerschapsvergiftiging en de bloeddruk?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 1 RCT en 5 cohort studies met in totaal 201661 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat multivitaminesupplementen met foliumzuur of alleen foliumzuursupplementen de kans op het krijgen van een zwangerschapsvergiftiging of een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap niet significant verlaagde [OR = 0.91, 95% BI = 0.81 tot 1.03].  

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van multivitaminesupplementen met foliumzuur of alleen foliumzuursupplementen de kans op het krijgen van een zwangerschapsvergiftiging of de bloeddruk tijdens de zwangerschap niet verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Folic acid alone or multivitamin containing folic acid intake during pregnancy and the risk of gestational hypertension and preeclampsia through meta-analyses by Shim SM, Yun YU and Kim YS.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4796080/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over multivitamines en zwangerschap en foliumzuur.

Pre-eclampsie is een combinatie van een te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine tijdens de zwangerschap. In de volksmond is de aandoening bekend onder de naam zwangerschapsvergiftiging, maar die term wordt in medische vaktaal niet meer gebruikt.

Onderzoeksvraag:
Is er een relatie tussen het eten van nitraat/nitriet en de kans op het krijgen van kanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 26 cohort studies en 38 patiënt-controle studies met in toaal 60627 mensen met kanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel nitraat vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van maagkanker significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.67-0.91, I2 = 42.3%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel nitriet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van volwassen glioom significant met 21% [RR = 1.21, 95% BI = 1.03-1.42] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel nitriet vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van schildklierkanker significant met 52% [RR = 1.52, 95% BI = 1.12-2.05] verhoogde.

De onderzoekers vonden geen significante associaties tussen het eten van nitraat/nitriet en de kans op het krijgen van borstkanker, blaaskanker, dikke darmkanker, slokdarmkanker, niercelkanker, non-Hodgkin lymfoom, eierstokkanker en alvleesklierkanker.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel nitraat de kans op het krijgen van maagkanker verlaagde terwijl het eten van veel nitriet de kans op het krijgen van schildklierkanker en volwassen glioom (hersentumor) verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Association between dietary nitrate and nitrite intake and sitespecific cancer risk: evidence from observational studies by Xie L, Mo M, [...], Zhu J.

Link:
http://www.impactjournals.com/oncotarget/index.php?journal=oncotarget&page=article&op=view&path[]=10917&path[]=34571

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker.

Nitraatrijke groenten zijn andijvie, rode bieten, snijbiet, bleekselderij, Chinese kool, koolrabi, paksoi, postelein, raapstelen, waterkers, alle soorten sla, spinazie, spitskool en venkel.

Nitriet wordt als conserveermiddel (als E250 natriumnitriet) gebruikt in vlees en vleeswaren. Het verlengt de houdbaarheid van de producten. E250 zit bijvoorbeeld in hotdogs, rookworsten, ham, spek, salami, boterhamworst, paté, gerookte kipfilet en diepvriespizza's. Verder bevatten biologische vleeswaren bevatten E250.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van lycopeen de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 15 observationele studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel lycopeen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van dikde darmkanker niet significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.80-1.10] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel lycopeen vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van colonkanker significant met 12% [RR = 0.88, 95% BI = 0.81-0.96] verlaagde. Echter, er werd geen dosisafhankelijke relatie gevonden. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel lycopeen de kans op het krijgen van colonkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Lycopene Consumption and Risk of Colorectal Cancer: A Meta-Analysis of Observational Studies by Wang X, Yang HH, [...], Chen ZH.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27472298

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker.
Er zijn 2 soorten dikke darmkanker:

1. colonkanker
2. rectumkanker

Het eten van lycopeen is zeker niet hetzelfde als het slikken van lycopeen. De conclusie van het hier bovenstaande overzichtsartikel houdt praktisch in dat uw dagelijkse voedingspatroon meer lycopeen moet bevatten, wilt u de kans op het krijgen van colonkanker verkleinen.

Deze maaltijden bevatten veel lycopeen. Lycopeen is een carotenoïde.
 

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van vet de kans op het krijgen van baarmoederkanker?  

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 cohort studies en 14 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat elke 10 En% totale vetinname de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 5% [p = 0.02] verhoogde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat elke 10 gram verzadigd vetinname per 1000 kcal de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 17% [p 0.001] verhoogde.

De onderzoekers vonden in 3 cohort studies met in totaal 3503 vrouwen met baarmoederkanker onder 524583 deelnemers dat het eten van enkelvoudig onverzadigde vetzuren de kans op het krijgen van baarmoederkanker significant met 16% [OR = 0.84, 95% BI = 0.73-0.98] verlaagde. Echter, er werd geen significant verband gevonden voor meervoudig onverzadigde vetzuren en linolzuur.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van enkelvoudig onverzadigde vetzuren de kans op het krijgen van baarmoederkanker verlaagde. Verder verhoogden zowel totale vet- als verzadigd vetinname via voeding mogelijk de kans op het krijgen van baarmoederkanker. Mogelijk omdat dit verband alleen gevonden werd in patiënt-controle studies.

Oorspronkelijke titel:
Dietary fat intake and endometrial cancer risk: A dose response meta-analysis by Zhao J, Lyu C, [...], Gao Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27399120

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vetinname en kanker.

10 gram verzadigd vetinname per 1000 kcal komt in de praktijk overeen met een dieet met 9 En% verzadigd vet. Een dieet met 9% verzadigd vet wil zeggen dat het dieet voornamelijk uit producten met 9 En% verzadigd vet bestaat of het gemiddelde van uw dagelijks gegeten producten bevat 9 En% verzadigd vet. Welke producten uit de supermarkt maximaal 9 En% verzadigd vet bevatten, kunt u hier opzoeken.

Deze maaltijden leveren maximaal 9 En% verzadigd vet.

Welke producten veel enkelvoudig onverzadigde vetzuren bevatten, kunt u hier opzoeken. Enkelvoudig onverzadigde vetzuren zitten o.a. in olijfolie, lijnzaadolie, pindaolie en sesamolie.

 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoog bloedgehalte van de verschillende carotenoïden de kans op het krijgen van longkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 17 prospectieve cohort studies met 3603 patiënten met longkanker onder 458434 deelnemers. 

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in 5 studies dat elke verhoging van het bloed alfa-caroteengehalte met 5 μg/100 mL de kans op het krijgen van longkanker significant met 34% [RR = 0.66, 95% BI = 0.55-0.80] verlaagde. Significan wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in 9 studies dat elke verhoging van het bloed beta-caroteengehalte met 20 μg/100 mL de kans op het krijgen van longkanker significant met 16% [RR = 0.84, 95% BI = 0.76-0.94] verlaagde. Significant want RR van 1 zat niet in de 95% BI van 0.76 tot 0.94. RR van 1 wil zeggen, er is geen risico.

De onderzoekers vonden in 4 studies dat elke verhoging van het bloed totale carotenoïdengehalte met 100 μg/100 mL de kans op het krijgen van longkanker significant met 36% [RR = 0.66, 95% BI = 0.54-0.81] verlaagde.

De onderzoekers vonden in 8 studies dat elke verhoging van het bloed retinolgehalte met 70 μg/100 mL de kans op het krijgen van longkanker significant met 19% [RR = 0.81, 95% BI = 0.73-0.90] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het verband tussen zowel bloed beta-caroteengehalte als het bloed retinolgehalte en het verlaagde risico op het krijgen van longkanker was alleen significant in mannen maar niet in vrouwen.  

De onderzoekers vonden een non-lineair verband tussen zowel het bloed beta-caroteengehalte, het bloed beta-cryptoxanthinegehalte als het bloed lycopeengehalte en het verlaagde risico op het krijgen van longkanker.

Er was te weinig gegevens om een analyse uit te kunnen voeren waarbij gecorrigeerd werd het risicofactor roken.

De onderzoekers concludeerden dat een hoog bloedgehalte aan verschillende carotenoïdentypen zoals, alfa- en beta-caroteengehalte de kans op het krijgen van longkanker verlaagde. Echter, het roken (belangrijkste risicofactor voor het krijgen van longkanker) kon niet als confounder uitgesloten worden.

Oorspronkelijke titel:
Blood concentrations of carotenoids and retinol and lung cancer risk: an update of the WCRF-AICR systematic review of published prospective studies by Abar L, Vieira AR, […], Norat T.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27384231

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over carotenoïden en kanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verhoogt het eten van cholesterol de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 6 cohort studies en 3 patiënt-controle studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel cholesterol vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 29% [95% BI = 1.06-1.56] verhoogde.

De onderzoekers vonden een nonlineair verband tussen het eten van cholesterol en het krijgen van borstkanker. Echter, dit verband werd pas significant boven 370 mg cholesterol per dag. Significant wil zeggen, er is een verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van minimaal 370 mg cholesterol per dag de kans op het krijgen van borstkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Systematic review and meta-analysis suggest that dietary cholesterol intake increases risk of breast cancer by Li C, Yang L, [...], Jiang W.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27333953

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over borstkanker en cholesterol.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van antioxidanten de kans op het krijgen van alvleesklierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 studies.  

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat een hoge inname van selenium via voeding de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 53% [OR = 0.47, 95% BI = 0.26-0.85] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine C via voeding de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 32% [OR = 0.68, 95% BI = 0.57-0.80] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van vitamine E via voeding de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 30% [OR = 0.70, 95% BI = 0.62-0.81] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van β-caroteen via voeding de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 26% [OR = 0.74, 95% BI = 0.56-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge inname van β-cryptoxanthine via voeding de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 30% [OR = 0.70, 95% BI = 0.56-0.88] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel selenium, vitamine C en E, beta-caroteen en beta-cryptoxanthine de kans op het krijgen van alvleesklierkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Association between intake of antioxidants and pancreatic cancer risk: a meta-analysis by Chen J, Jiang W, […], Cai J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27356952

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en antioxidanten.

Selenium, vitamine C en E, beta-caroteen en beta-cryptoxanthine zijn antioxidanten.

Deze maaltijden bevatten veel vitamine C.

Onderzoeksvraag:
Hebben zwangere vrouwen baat bij het slikken van visolie tijdens de zwangerschap?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 21 RCT’s met in totaal 10802 zwangere vrouwen.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het slikken van visolie:
-de zwangerschapsduur significant met 5.8 dagen verlengde;
-de kans op een vroeggeboorte significant met 10% [RR = 0.90, 95% BI = 0.81-1.00, p = 0.05] verlaagde;
-het geboortegewicht significant met 51.23 g verhoogde;
-het hoofdomtrek van de pasgeborene significant met 0.09 cm deed toenemen;
-de geboortelengte met 0.28 cm deed toenemen en
-de kans op het krijgen van een laag geboortegewicht significant met 23% verlaagde.                         

Echter, de onderzoekers vonden geen verband tussen het slikken van visolie en dysmaturiteit en doodgeboorte.

De onderzoekers concludeerden dat het slikken van visolie door de moeder tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van een vroeggeboorte verlaagde terwijl het geboortegewicht, het hoofdomtrek en de lengte van de pasgeborene deed toenemen.

Oorspronkelijke titel:
Fish oil supplementation improves pregnancy outcomes and size of the newborn: a meta-analysis of 21 randomized controlled trials by Chen B, Ji X, […], Tong Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27012494

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over visoliesupplementen en zwangerschap.
 

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een vitamine D-tekort de kans op vroeggeboorte?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 1 cross-sectionele studie, 1 patiënt-controle studie, 1 case-cohort studie, 1 retrospectieve cohort studie, 4 geneste patiënt-controle studies en 4 prospectieve cohort studies met in totaal 10098 deelnemers.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat zwangere vrouwen met een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D-gehalte 20 ng/mL) hadden een significant verhoogde kans van 29% [OR = 1.29, 95% BI = 1.16-1.45, I2 = 25%, p = 0.21] op het krijgen van een vroeggeboorte.

De onderzoekers concludeerden dat zwangere vrouwen met een vitamine D-tekort (serum 25(OH)D-gehalte 20 ng/mL) hadden een verhoogde kans op het krijgen van een vroeggeboorte.

Oorspronkelijke titel:
Does Maternal Vitamin D Deficiency Increase the Risk of Preterm Birth: A Meta-Analysis of Observational Studies by Qin LL, Lu FG, […], Luo BA.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4882713/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over vitamine D en zwangerschap.
 

Onderzoeksvraag:
Verschillende epidemiologische studies hebben het verband tussen de inname van flavonoïden via voeding en het risico op het krijgen van kanker aan het spijsverteringskanaal onderzocht. Echter, de resultaten zijn niet overtuigend. Daarom werd dit overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van kanker aan het spijsverteringskanaal?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 8 cohort studies en 7 patiënt-controle studies met in totaal 312734 kankergevallen aan het spijsverteringskanaal en 1142276 mensen zonder kanker aan het spijsverteringskanaal.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat veel flavonoïden via voeding vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van slokdarmkanker niet significant met 9% [OR = 0.91, 95% BI = 0.75-1.10, I2 = 0.0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van dikke darmkanker niet significant met 2% [OR = 1.02, 95% BI = 0.92-1.14, I2 = 36.2%] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van maagkanker niet significant met 12% [OR = 0.88, 95% BI = 0.74-1.04, I2 = 63.6%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van maagkanker onder de Europeanen significant met 22% [OR = 0.78, 95% BI = 0.62-0.97] verlaagde.

De onderzoekers vonden in cohort studies dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van maagkanker niet significant met 14% [OR = 0.86, 95% BI = 0.67-1.09] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van veel flavonoïden vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van maagkanker niet significant met 10% [OR = 0.90, 95% BI = 0.72-1.13] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel flavonoïden de kans op het krijgen van maagkanker onder de Europeanen, maar niet onder de andere bevolkingsgroepen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Dietary flavonoid intake and the risk of digestive tract cancers: a systematic review and meta-analysis by Bo Y, Sun J, […], Yuan L.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4845003/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker en flavonoïdenconsumptie.

Onderzoeksvraag:
De bevindingen uit observationele studies lieten een mogelijke relatie tussen calcium en het risico op borstkanker zien. Echter, de resultaten van deze onderzoeken zijn onduidelijk en de dosisafhankelijke relatie tussen calcium-inname en het risico op borstkanker moet nog bepaald worden. Daarom wordt deze overzichtsartikel uitgevoerd.

Verlaagt het eten van calcium de kans op het krijgen van borstkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 11 prospectieve cohort studies met in totaal 26606 mensen met borstkanker onder 872895 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel calcium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker significant met 8% [RR = 0.92, 95% BI = 0.85-0.99, I2 = 44.2%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel calcium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker onder premenopauzale vrouwen significant met 25% [RR = 0.75, 95% BI = 0.59-0.96] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van veel calcium vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen niet significant met 6% [RR = 0.94, 95% BI = 0.87-1.01] verlaagde. Niet significant wil zeggen, er is geen verband bij een 95% betrouwbaarheid.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat elke verhoging met 300 mg calcium per dag, de kans op het krijgen van borstkanker onder premenopauzale vrouwen significant met 8% [RR = 0.92, 95% BI = 0.87-0.98] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat elke verhoging met 300 mg calcium per dag, de kans op het krijgen van borstkanker onder postmenopauzale vrouwen significant met 2% [RR = 0.98, 95% BI = 0.97-0.99] verlaagde.  

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel calcium (minimaal 300 mg calcium per dag) de kans op het krijgen van borstkanker, met name onder premenopauzale vrouwen verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Calcium intake and breast cancer risk: meta-analysis of prospective cohort studies by Hidayat K, Chen GC, […], Qin LQ.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27170091

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over borstkanker en calcium.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van flavonoïden de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 18 studies (9 prospectieve cohort studies en 9 patiënt-controle studies) met in totaal 16917 mensen met dikke darmkanker onder 559486 deelnemers. De follow-up duur varieerde tussen 6 en 26 jaar.

Er was geen publicatie bias.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat een hoge procyanidinen-inname vergeleken met een lage, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 25% [OR = 0.75, 95% BI = 0.66-0.86, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden in alle studies dat een hoge isoflavonen-inname vergeleken met een lage, de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 13% [OR = 0.87, 95% BI = 0.78-0.98, I2 = 59.5%] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico niet meer signifiant in de cohort studies.

De onderzoekers vonden in alle studies geen verband tussen een hoge totale flavonoïden-inname en de kans op het krijgen van dikke darmkanker [OR = 0.94, 95% BI = 0.81-1.09, I2 = 0.0%]. Dit verlaagde risico was ook niet significant wanneer de analyse beperkt werd tot alleen de cohort studies.

De onderzoekers concludeerden dat zowel het eten van veel procyanidinen als isoflavonen de kans op het krijgen van dikke darmkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het verlaagde risico niet significant was in de cohort studies.

Oorspronkelijke titel:
Dietary intake of flavonoid subclasses and risk of colorectal cancer: evidence from population studies by He X and Sun LM.

Link:
http://www.impactjournals.com/oncotarget/index.php?journal=oncotarget&page=article&op=view&path[]=8562&path[]=25494

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker, isoflavonen en flavonoïden.
Procyanidinen zitten in bessen (bosbessen, appelbessen aronia, cranberries) en druivenschillen.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van volkorenproducten de kans op het krijgen van alvleesklierkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 7 patiënt-controle studies en 1 cohort studie met in totaal 2548 mensen met alvleesklierkanker onder 43629 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkorenproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 24% [OR = 0.76, 95% BI = 0.64-0.91, p  =  0.002, I 2 = 11.7%, p  =  0.339] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkorenproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker onder Amerikanen significant met 36% [OR = 0.64, 95% BI = 0.53-0.79, p    0.001, I2 =  0%, p =  0.482, n  =  4] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkorenproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker onder Europeanen significant met 5% [OR = 0.95, 95% BI = 0.63-1.43, p  =  0.803, I 2 =  45.6%, p  =  0.175, n  =  2] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkoren graanproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker significant met 28% [OR = 0.72, 95% BI = 0.60-0.87, p  =  0.001, I2  = 0% , p  =  0.876, n  =  4] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkoren tarweproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker niet significant met 26% [OR = 0.74, 95% BI = 0.27-2.02, p  =  0.554, I2  =  86.3%, p  =  0.007, n  =  2] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkorenproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker in hoog kwalitatieve studies niet significant met 19% [OR = 0.81, 95% BI = 0.54-1.23, p  =  0.323] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel volkorenproducten vergeleken met weinig, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker in ziekenhuisgebaseerde studies significant met 25% [OR = 0.75, 95% BI = 0.58-0.98, p  =  0.034] verlaagde. Echter, dit verlaagde risico was niet significant in populatiegebaseerde studies [OR = 0.70, 95% BI = 0.47-1.03, p  =  0.07].

De onderzoekers concludeerden dat het eten van veel volkorenproducten met name graanproducten, de kans op het krijgen van alvleesklierkanker mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat dit overzichtsartikel slechts 1 cohort studie kende en het verlaagde risico was niet significant in hoog kwalitatieve studies.

Oorspronkelijke titel:
Whole Grain Intake Reduces Pancreatic Cancer Risk: A Meta-Analysis of Observational Studies by Lei Q, Zheng H, [...], Li J.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4782845/

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over kanker.

Onderzoeksvraag:
Verhoogt een hoog homocysteïnegehalte de kans op het krijgen van maagkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 27 patiënt-controle studies met 7566 patiënten met maagkanker en 10640 mensen zonder maagkanker.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging van het homocysteïnegehalte met 1 standaarddeviatie de kans op het krijgen van maagkanker significant met 156% verhoogde [OR = 2.56, 95% BI  =  2.41-2.72 p = 5.0×10].

De onderzoekers concludeerden dat een hoog homocysteïnegehalte de kans op het krijgen van maagkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Evaluation of an Association of Blood Homocysteine Levels With Gastric Cancer Risk From 27 Case-Control Studies by Xu W, Cheng Y and Zhu H.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27196483

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over het verlagen van het homocysteïnegehalte en kanker.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het eten van sojaproducten of isoflavonen de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 13 patiënt-controle studies en 4 prospectieve cohort studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van soja-isoflavonen de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 22% [RR = 0.78, 95% BI = 0.72-0.85, I2 = 34.1%, p = 0.024] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van sojaproducten de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 21% [RR = 0.79, 95% BI = 0.69-0.89] verlaagde.

De onderzoekers vonden in de subgroepenanalyses dat het eten van sojaproducten de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder Aziaten significant met 21% [RR = 0.79, 95% BI = 0.72-0.87] verlaagde.

De onderzoekers vonden in patiënt-controle studies dat het eten van sojaproducten de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 24% [RR = 0.76, 95% BI = 0.68-0.84] verlaagde.

De onderzoekers concludeerden dat het eten van sojaproducten de kans op het krijgen van dikke darmkanker onder Aziaten mogelijk verlaagde. Mogelijk omdat het verlaagde risico alleen in patiënt-controle studies werd gevonden en niet in cohort studies.  

Oorspronkelijke titel:
Soy isoflavone consumption and colorectal cancer risk: a systematic review and meta-analysis by Yu Y, Jing X, [...], Wang D.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27170217

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker en soja-consumptie.

Onderzoeksvraag:
Verlaagt het drinken van koffie de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 9 prospectieve cohort studies met in totaal 22629 patiënten met dikke darmkanker onder 2046575 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat elke verhoging met 4 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van colonkanker significant met 7% [RR = 0.93, 95% BI = 0.88-0.99, p = 0.199] verlaagde.

De onderzoekers vonden een drempelwaarde van 5 kopjes koffie per dag.

De onderzoekers concludeerden dat het drinken van minimaal 5 kopjes koffie per dag, de kans op het krijgen van dikke darmkanker verlaagde.

Oorspronkelijke titel:
Association of coffee consumption with risk of colorectal cancer: a meta-analysis of prospective cohort studies by Gan Y, Wu J, […], Lu Z.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27078843

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker en koffieconsumptie.
 

Onderzoeksvraag:
Is er een relatie tussen het serum zink-, calcium- of magnesiumgehalte tijdens de zwangerschap en de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk bij de moeder?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 14 studies.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat vrouwen die tijdens de zwangerschap een hoge bloeddruk hebben, hadden een laag serum:
zinkgehalte [SMD = -1.14, 95% BI = -1.69 tot -0.59, p 0.05],
calciumgehalte [MD = -0.26, 95% BI = -0.36 tot -0.15, p 0.05] en
magnesiumgehalte [MD = -0.06, 95% BI = -0.08 tot -0.05, p 0.05] dan vrouwen met een normale bloeddruk tijdens de zwangerschap.

De onderzoekers concludeerden dat een laag serum zink-, calcium- of magnesiumgehalte tijdens de zwangerschap, de kans op het krijgen van een hoge bloeddruk bij de moeder verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Comparison of serum zinc, calcium, and magnesium concentrations in women with pregnancy-induced hypertension and healthy pregnant women: A meta-analysis by He L, Lang L, […], Yao Y.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26930501

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over zink, calcium, magnesium en zwangerschap.
 

Onderzoeksvraag:
Verlaagt een hoge ijzerinname de kans op het krijgen van dikke darmkanker?

Studieopzet:
Dit overzichtsartikel bevatte 10 artikelen met in totaal 3318 deelnemers.

Resultaten en conclusies:
De onderzoekers vonden dat het eten van veel ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 17% [SRR = 0.83, 95% BI = 0.71-0.98, I2 = 0%] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat een hoge ijzerinname (via voeding en voedingssupplementen) de kans op het krijgen van dikke darmkanker niet significant met 7% [SRR = 0.93, 95% BI = 0.62-1.42] verlaagde.

De onderzoekers vonden dat het eten van veel heem-ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 23% [SRR = 1.23, 95% BI = 1.03-1.48] verhoogde.

De onderzoekers vonden dat het slikken van ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker significant met 27% [SRR = 0.73, 95% BI = 0.54-0.97] verlaagde.

De onderzoekers vonden geen verband tussen het ijzergehalte in het bloed en de kans op het krijgen van dikke darmkanker [serum ferritinegehalte: SRR = 1.16, 95% BI = 0.81-1.66, serum ijzergehalte: SRR = 1.02, 95% BI = 0.75-1.38 en serum transferrinegehalte: SRR = 1.01, 95% BI = 0.82-1.50].

De onderzoekers concludeerden dat zowel het eten van non-heemijzer als het slikken van ijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker verlaagde terwijl het eten van heemijzer de kans op het krijgen van dikke darmkanker verhoogde.

Oorspronkelijke titel:
Iron intake, serum iron indices and risk of colorectal adenomas: a meta-analysis of observational studies by Cao H, Wang C, […], Tu S.

Link:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26956572

Extra informatie van El Mondo:
Vind hier meer studies over dikke darmkanker en ijzer.
Ijzer komt in voeding in 2 vormen voor: non-heemijzer en heemijzer. Ijzer in voedingssupplementen is altijd non-heemijzer. Heemijzer zit voornamelijk in vlees. Non-heemijzer zit voornamelijk in plantaardige producten.